راهنمای کامل اعمال مستحبی شب اول ماه رجب و اعمال روز اول ماه رجب شامل نماز، دعا و روزه.
اینتین – ماه رجب، آغاز فصل رحمت و عبادت است و شب و روز اول آن جایگاهی ویژه در میان شیعیان دارد. اعمال شب اول ماه رجب و اعمال روز اول ماه رجب فرصتی ارزشمند برای پاکسازی دل، تقرب به خدا و بهرهمندی از فضیلتهای معنوی این ماه پربرکت است.
اعمال روز اول ماه رجب
روزه اول ماه رجب
اولین روز ماه رجب را خوب است که روزه بگیریم. روایت شده که حضرت نوح علیه السلام در این روز به کشتى سوار شد و به کسانى که همراه او بودند امر فرمود: روزه بگیرند که هر کس این روز را روزه بگیرد، آتش جهنم یک سال از او دور شود.
غسل روز اول رجب
در این روز میتوان غسل کرد. پیامبر اسلام (ص) میفرمایند: هر کس ماه رجب را درک کند و اول و وسط و آخر آن ماه را غسل کند، از گناهان خود پاک میشود، مانند روزى که از مادر متولد شده است.
خواندن زیارت امام حسین در روز اول رجب
خواندن زیارت امام حسین علیه السلام در اولین روز ماه رجب فضیلت بسیار دارد. از امام جعفر صادق علیه السلام روایت است که هر کس امام حسین علیه السلام را در روز اول رجب زیارت کند، خداوند او را بیامرزد. ضمنا زیارت از راه دور هم مورد قبول است. کسی که توانایی زیارت مرقد شریف حضرت سیدالشهدا (ع) را ندارد هر جایی که باشد میتواند دست بر سینه بگذارد و سه مرتیه بگوید: «صلی الله علیک یا اباعبدالله» تا در زمره زائران حضرتش قرار بگیرد انشاءالله.
دعای طویلی برای این روز در کتاب اقبال وجود دارد که خواندن آن هم بسیار خوب است.
دعای سلمان برای روز اول رجب
برای این روز میتوان نماز سلمان (رض) خواند. این نماز ده رکعتی به این صورت است که شخص باید بعد ازهر دو رکعت سلام دهد و در هر رکعت یک مرتبه حمد و سه مرتبه سوره توحید و سه مرتبه قُلْ یا اَیُّهَا الْکافِرُونَ بخواند. بعد از هر سلام هم دستهایش را بلند کند و
بگوید: لا اِلهَ اِلا اللّهُ وَحْدَهُ لا شَریکَ لَهُ لَهُ الْمُلْکُ وَلَهُ الْحَمْدُیُحْیى وَیُمیتُ وَهُو حَىُّ لا یَمُوتُ بِیَدِهِ الْخَیْرُ وَهُوَ عَلى کُلِّشَىْءٍقَدیرٌ َ.
سپس بگوید: اَللّهُمَّ لا مانِعَ لِما اَعْطَیْتَ وَلا مُعْطِىَ لِما مَنَعْتَ وَلا یَنْفَعُ ذَاالْجَدِّمِنْکَ الْجَدُّ.
یعنی معبودى نیست جز خداى یگانه که شریک ندارد. فرمانروایى از آن او است و ستایش مخصوص او است. زنده مىکند و مىمیراند و او است زندهاى که هرگز نمیرد. هر چه خیر است بدست او است و او بر هر چیزى توانا است. خدایا جلوگیری نیست از آنچه تو عطا کنى و عطابخشى نیست براى آن کس که تو منعش کنى و کوشش شخص کوشا او را از تو بىنیاز نکند.
پس دستها را بر روى خود کشد. همین نماز را در روز نیمه ماه باید خواند منتها شخص برای دعایش باید بعد از «عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ» بگوید: اِلها واحِدا اَحَدا فَرْدا صَمَدا لَمْ یَتَّخِذْ صاحِبَهً وَلا وَلَدا.
در روز آخر ماه هم نماز ماه رجب باید تکرار شود فقط شخص بعد از «عَلى کُلِّشَىْءٍ قَدیرٌ» بگوید: وَ صَلَّى اللّهُ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ الطّاهِرینَ وَ لا حَوْلَ وَ لاقُوَّهَ اِلاّ بِاللّهِ الْعَلِىِّ الْعَظیمِ و دستها را بر روى خود بکشد و حاجتش را بطلبد. از فواید این نماز نباید غافل بود چون معنویات بسیاری برای شخص به همراه دارد.
نماز روز اول رجب از سلمان
یکی دیگر از اعمال روز اول ماه رجب که به حضرت سلمان نسبت داده میشود، یک نماز است که در روز اوّل ماه رجب خوانده میشود. آن نماز هم ده رکعتی است. در هر رکعت یک بار سوره حمد و سه بار سوره توحید خوانده میشود. از فضیلتهای این نماز میتوان آمرزش گناهان، محفوظ بودن از فتنه قبر، محفوظ بودن از عذاب روز قیامت، رفتن جُذام و بَرَص و ذات الجنب از خواننده آن را نام برد.
نماز ۴ رکعتی اول ماه رجب
در کتاب اقبال نیز یک نماز چهار رکعتی وجود دارد که علاقهمندان میتوانند به آن مراجعه کنند.
اعمال شب اول ماه رجب
دعای حلول ماه رجب شب اول
از رسول خدا (ص) نقل شده است که به هنگام رؤیت هلال ماه رجب، این دعا را مىخوانده:
«اَللّهُمَّ اَهِلَّهُ عَلَیْنا بِالاْمْنِ وَالاْیمانِ وَالسَّلامَهِ وَالاْسْلامِ رَبّى وَرَبُّکَ اللهُ عَزَّوَجَلَّ»؛
خدایا این ماه را بر ما به امنیت و ایمان و سلامت و دین اسلام نو کن، پروردگار من و پروردگار تو (اى ماه) خداى عزوجل است.
دعای شب اول ماه رجب از پیامبر (ص)
دعای دیگری که از پیامبر (ص) نقل شده هنگام دیدن هلال ماه میخواندند این است:
«اَللّهُمَّ بارِکْ لَنا فى رَجَب وَشَعْبانَ، وَبَلِّغْنا شَهْرَ رَمَضانَ، وَاَعِنّا عَلَى الصِّیامِ وَالْقِیامِ، وَحِفْظِ اللِّسانِ، وَغَضِّ الْبَصَرِ، وَلا تَجْعَلْ حَظَّنا مِنْهُ الْجُوعَ وَالْعَطَشَ»
خدایا برکت ده بر ما در ماه رجب و شعبان و ما را به ماه رمضان برسان و کمکمان ده براى گرفتن روزه و شب زندهدارى و نگهدارى زبان و پوشیدن چشم و بهره ما را از آن ماه تنها گرسنگى و تشنگى قرار مده.
نماز شب اول ماه رجب
دستور اول: شخص میتواند بعد از نماز مغرب، ۲۰ رکعت نماز بخواند (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت یک بار سوره «حمد» و یک بار سوره «توحید» بخواند. رسول خدا (ص) در پاداش این عمل فرمودهاند: هر کس چنین کند، به خدا سوگند خودش، خانوادهاش، مالش و فرزندانش محفوظ بمانند و از عذاب قبر پناه داده شود… و در قیامت به سرعت از صراط بگذرد.
دستور دوم: شخص میتواند بعد از نماز عشا، دو رکعت نماز به جا آورد. به این صورت که در رکعت اول «حمد» و «الم نشرح» را یک مرتبه و سوره «توحید» را سه مرتبه بخواند و در رکعت دوم، سورههاى «حمد»، «الم نشرح»، «توحید» و «معوّذتین» (سورههاى ناس و فلق) را یک بار بخواند و پس از سلام ۳۰ مرتبه بگوید: «لا اله الاّ الله» و ۳۰ مرتبه «صلوات» بفرستد. رسول اکرم (ص) فرمودهاند: کسى که این عمل را انجام دهد، خداوند گناهانش را مىآمرزد و از گناه پاک مىشود.
دعای امام جواد در شب اول ماه رجب
خواندن این دعا از امام جواد (ع) در این شب بسیار خوب است. امام جواد (ع) فرمودهاند: مستحب است انسان در شب اول رجب با این کلمات دعا کند:
«اَللّـهُمَّ اِنّى اَسْئَلُکَ بِاَنَّکَ مَلیکٌ، وَاَنَّکَ عَلى کُلِّ شَىْء مُقْتَدِرٌ، وَاَنَّکَ ما تَشآءُ مِنْ أَمْر یَکُونَ اَللّـهُمَّ اِنّى اَتَوَجَّهُ اِلَیْکَ بِنَبِیِّکَ مُحَمَّد نَبِىِّ الرَّحْمَهِ، صَلَّى اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ، یا مُحَمَّدُ یا رَسُولَ اللهِ، اِنّى اَتَوَجَّهُ بِکَ اِلَى اللهِ رَبِّکَ وَرَبِّى لِیُنْجِحَ بِکَ طَلِبَتى»
دستور سوم: شخص میتواند در این شب ۳۰ رکعت نماز (هر دو رکعت به یک سلام) بخواند. به این صورت که در هر رکعت یک مرتبه «حمد» و یک مرتبه «کافرون» و سه مرتبه «توحید» را بخواند.
در روایتى رسول خدا (ص) فرمود: هر مرد و زن مؤمنى چنین کند، خداوند تمام گناهان کوچک و بزرگش را مىآمرزد و تا سال بعد، خداوند نامش را در فهرست «نمازگزاران» مىنویسد و از نفاق پاک مىشود.
گرفتن مراسم احیا در شب اول ماه رجب
گرفتن مراسم احیا هم در این شب توصیه میشود. شیخ طوسى در «مصباح المتهجّد» از امام صادق (ع) به نقل از جدش امیرمؤمنان على (ع) شنیده است که آن حضرت دوست داشت که در چهار شب از شبهاى سال فارغ از هر چیز، به عبادت بپردازد: شب اوّل ماه رجب، شب نیمه شعبان، شب عید فطر و شب عید قربان.
در حدیثى دیگر از امام صادق (ع) نقل شده است که «تا مىتوانى بر احیاى شبهاى عید فطر، عید قربان و… شب اول رجب مراقبت کن.»
ذکر شب اول ماه رجب
اذکار و ادعیه بسیاری هم برای روزها و شبهای این ماه عزیز ذکر شده است. مثل ذکر لااله الالله، استغفرالله و صلوات.
منبع | ستاره
