شما نوجوانان هر روز در حال تلاش برای شناخت ابعاد هویتی و شخصیتی خود هستید. هویت جنسی نیز بخش مهمی از شخصیت انسان را شکل میدهد که هر نوجوانی باید بهخوبی از آن آگاه باشد.
اینتین – هویت جنسی، از عناصر کلیدی هویت فردی است و نقشی اساسی در شخصیت و زندگی اجتماعی شما بازی میکند. با شناخت و پذیرش این هویت، میتوانید سلامت روانی و عاطفی خود را افزایش داده و زندگی فردی و اجتماعی سالم و رضایتبخشی داشته باشید. پس ضروری است که برای آگاهی کامل از هویت جنسی نوجوانان، تا انتهای این مطلب را مطالعه کنید.
هویت جنسی نوجوانان چیست؟
هویت جنسی، احساس و درکی است که شما بهعنوان یک نوجوان از جنسیت خود دارید. این مورد، چگونگی تجربه و بیان جنسیت و همچنین گرایش جنسی را در بر میگیرد. هویت جنسی در حدود سیزده تا نوزدهسالگی شروع به شکلگیری میکند و تثبیت میشود. فرایند شکلگیری هویت جنسی، فرایندی پیچیده است که تحت تاثیر عوامل مختلف بیولوژیکی، روانی و اجتماعی قرار میگیرد.
هویت جنسی در سادهترین شکل به این معنی است که فرد خود را با چه جنسیتی به دیگران معرفی میکند. این مورد میتواند با جنس بیولوژیکی فرد تطابق داشته و یا نداشته باشد و در طول زمان هم قابلتغییر است. هویت جنسی، بخشی مهم از شخصیت و هویت کلی فرد به شمار میرود. داشتن فهم دقیقی از این هویت، برای سلامت روانی و اجتماعی فرد ضروری است.
هویت جنسی شامل چه چیزهایی است؟
جنسیت: حس درونی فرد از جنسیت، اصلیترین معیار هویت جنسی است. این احساس، درون شما است و دیگران قادر به مشاهده آن نیستند. درک شما از جنسیت، میتواند با ظاهر فیزیکی تطابق داشته و یا نداشته باشد. اگر سیسجندر باشید، هویت جنسی شما با جنسیت بدو تولد مطابق است و مثلاً اگر اندام مردانه دارید، خود را مرد میدانید. بااینحال، دستهبندیهای دیگری هم وجود دارد. مثلاً، برخی از افراد ترنس هستند و خود را با جنسیتی متفاوت از بدن فیزیولوژیکی هویتیابی میکنند.
گرایش جنسی: گرایش جنسی هم یکی از قسمتهای مهم هویتیابی جنسی است. گرایش جنسی به دستههای مختلفی تقسیم میشود. اصلیترین نوع آن، دگر جنس گرایی است. افراد دگرجنسگرا، به افرادی با جنسیت مخالف جذب میشوند. همجنسگرایی و دوجنسگرایی نیز از دستهبندیهای گرایش جنسی به شمار میروند.
اهمیت شناخت و پذیرش هویت جنسی
اشاره کردیم که شناخت هویت جنسی نوجوانان و پذیرش آن میتواند نقش مهمی در سلامت روانی و اجتماعی فرد بازی کرده و به رشد فردی او کمک کند. اگر شما بتوانید بهعنوان یک نوجوان، هویت جنسی خود را بهدرستی بشناسید و آن را بپذیرید، خودآگاهی خود را افزایش داده و به سطح مطلوبتری از سلامت روانی و عاطفی میرسید. پذیرش درست هویت جنسی به شما کمک میکند آرامش درونی حداکثری را تجربه کرده و زندگی رضایتبخشتری داشته باشید. شناخت و پذیرش هویت جنسی، دارای تأثیرات مثبت زیر است:
بهبود روابط: اگر هویت و گرایش جنسی خود را بهدرستی شناسایی کنید، میتوانید روابط عاطفی و اجتماعی بهتری هم داشته باشید. این مورد به شما کمک میکند به شکلی قویتر و مؤثرتر با دیگران ارتباط بگیرید.
کاهش اضطراب: با داشتن درکی درست از گرایش و هویت جنسی، سردرگمی احساسات و یا سرکوب آنها را تجربه نخواهید کرد. این امر، سلامت روان شما را افزایش داده و به جلوگیری از بروز استرس و اضطراب کمک میکند.
جلوگیری از افسردگی: اگر شناخت درستی از هویت و گرایش جنسی خود نداشته باشید، ممکن است افسرده و منزوی شوید. به همین دلیل ضروری است که این بخش از هویتتان را هم شناسایی کرده و با پذیرش کامل آن، جلوی بروز افسردگی و انزوا را بگیرید.
بهبود کیفیت زندگی: پذیرش کامل هویت جنسی به شما امکان میدهد که اهداف و روابط خود را بر اساس نیازها و تمایلات واقعی بنا کنید. در نتیجه میتوانید زندگی رضایتبخشتری داشته باشید.
عوامل مؤثر در شکلگیری هویت جنسی
محیط خانواده: یکی از اصلیترین عوامل مؤثر در شکلگیری هویت جنسی، محیط خانواده است. اعضای خانواده هر کدام مدلهای رفتاری و ارزشهای خاصی را از خود بروز میدهند. این موارد، نقش مستقیمی بر روی شکلگیری هویت جنسی نوجوانان دارند. همچنین حمایت یا مخالفت خانواده هم میتواند نقش مستقیمی بر نگرشهای جنسی شما داشته باشند.
فرهنگ اجتماعی: فرهنگ حاکم بر جامعه و رسانههایی مثل اینترنت و تلویزیون هم تاثیر قابلتوجهی در تعیین هویت و معیارهای جنسی دارند. مشاهده نقشهای جنسیتی در خانواده و جامعه، تبلیغات رسانهها و انواع بازیها و اسباببازیهای موجود در یک جامعه، نقش مؤثری در درک هویت جنسی دارند.
گروه دوستان: گروههای دوستان، همسالان و کسانی که شما بیشتر زمان خود را با آنها صرف میکنید، میتوانند نقش مهمی در شکلگیری هویت جنسی شما و پذیرش آن داشته باشند. این تعاملات اجتماعی و فشارهای گروهی ناشی از آن، در پذیرش هویت جنسی یا مخالفت با آن، نقش پررنگی ایفا میکنند.
تجربیات شخصی: روابط عاشقانه، تعاملات اجتماعی و تجربیات فردی، احساسات و نگرشهای شما درباره گرایش و تمایلات جنسی را دستخوش تغییر قرار میدهد. این مورد هم تاثیر زیادی در شکلگیری هویت جنسی دارد.
هویت جنسی در چه سنی تعیین میشود؟
رشد جنسی و مراحل اولیه تعیین هویت جنسی، قبل از بلوغ آغاز میشود. کودکان در ابتدا اندام تناسلی خود را لمس میکنند و در مورد آن کنجکاو هستند. در سن دو تا سهسالگی، درک کودک از تفاوت بین دختر و پسر شکل میگیرد و او در حال آگاه شدن از هویت جنسی خود است. بهطورکلی میتوان گفت که پایهگذاری هویت جنسی در دوران کودکی صورت میگیرد.
البته تعیین قطعی هویت جنسی نیاز به زمان بیشتری دارد. در زمان بلوغ، علاقه افراد به آگاهی در مورد رابطه جنسی بیشتر میشود و گرایش جنسی قابلتشخیص خواهد بود. هر چند نمیتوان بهطورقطع گفت که تجربیات جنسی اولیه، نشاندهنده هویت و گرایش جنسی فرد هستند. تمایلات جنسیای که شما بهعنوان یک نوجوان دارید، تنها یک فرایند اکتشافی از هویت جنسی نوجوانان هستند که به شما در درک بهتر احساساتتان کمک میکنند. شما با مواجهه صحیح با این تمایلات و احساسات، میتوانید آنها را بهخوبی مدیریت کرده و هویت جنسی خود را تثبیت کنید.
اختلال هویت جنسی نوجوانان چیست؟
اختلال هویت جنسی که به آن ناسازگاری یا نارضایتی جنسیتی هم گفته میشود، نشانگر عدم همخوانی فرد با جنسیت بیولوژیکی است. در این وضعیت، فرد به طور مداوم و شدید احساس میکند که هویت جنسیاش با جنسیت بیولوژیکی تطابق ندارد و ناسازگار است. این وضعیت میتواند بر زندگی فرد تاثیر منفی گذاشته و مشکلات شدید جسمی، روانی و اجتماعی را به وجود بیاورد. به طور مثال، افراد مبتلا به این اختلال ممکن است با افسردگی شدید و انزوای اجتماعی دستوپنجه نرم کنند. فشارهای اجتماعی و تبعیضهایی که این افراد تجربه میکنند نیز مشکلات آنها را بیشتر کرده و کیفیت زندگی را کم میکند.
نشانههای این اختلال: نشانههای اختلال نارضایتی جنسی میتواند میل شدید به تغییر جنسیت، ناراحتی از بدن و ویژگیهای جنسی و… را در بر بگیرد. افراد مبتلا به این اختلال، معمولاً به دنبال راهی برای تغییر جنسیت خود هستند. به طور مثال ممکن است به سراغ هورموندرمانی و یا جراحی تغییر جنسیت بروند.
تشخیص و درمان: تشخیص قطعی اختلال هویت جنسی باید توسط متخصصان بهداشت روان صورت بگیرد. یک متخصص میتواند با انجام ارزیابیهای دقیق روانشناختی و مصاحبههای بالینی، این اختلال را تشخیص داده و با رواندرمانی و انجام درمانهای پزشکی مثل هورموندرمانی یا جراحی تغییر جنسیت، به درمان آن کمک کند. رواندرمانی به فرد کمک میکند تا شناخت بیشتری از احساسات خود پیدا کرده و تصمیم آگاهانهتری برای مسیر آینده بگیرد.
آیا من به اختلال هویت جنسی مبتلا هستم؟
حالا که با هویت جنسی نوجوانان و اختلال آن آشنا شدید، ممکن است تصور کنید که به این اختلال مبتلا هستید. در ابتدا باید بدانید که اگر در حال حاضر در مورد هویت جنسی خود احساس سردرگمی میکنید، تنها نیستید. بسیاری از نوجوانان در این دوره، پیچیدگیهای خاصی را در مورد هویت جنسی خود احساس میکنند. اگر احساس میکنید که جنسیت شما با جنسیتی که در بدو تولد به شما نسبتدادهشده است متفاوت است، نمیتوانید خود را فقط زن یا مرد بدانید و یا احساس میکنید که هیچ جنسیتی ندارید، ممکن است دچار سردرگمی شده باشید. این مشکلات میتوانند تاثیر ناخوشایندی بر سلامت عاطفی و روانی شما بگذارند و خطرناک باشند.
بنابراین، در صورت بروز چنین مواردی بهتر است که با یک بزرگسال که به او اعتماد دارید، صحبت کنید. همچنین میتوانید به مشاوران آموزشدیده مراجعه کرده و مشکل خود را با آنها در میان بگذارید. یک مشاور آموزشدیده با انجام تستهای تشخیصی و مصاحبهها، به شما کمک میکند تا با هویت جنسی خود بهتر آشنا شوید و در مسیر پذیرش آن گام بردارید.
کلام آخر
هویت جنسی یکی از مهمترین ابعاد شخصیتی است. درک صحیح از هویت جنسی به داشتن یک زندگی سالم و متعادل کمک کرده و حفظ حداکثری سلامت روان را تضمین میکند. عوامل زیادی میتوانند در شکلگیری هویت جنسی نقش داشته باشند. در دوره نوجوانی، شما در حال تجربه طیف وسیعی از این عوامل هستید و هویت جنسی خود را کشف میکنید. احساس سردرگمی در این دوران طبیعی است. ولی اگر زیاد و آزاردهنده باشد، بهتر است به یک بزرگسال معتمد و یا مشاور مراجعه کرده و برای کشف صحیح هویت جنسی خود کمک بخواهید.
منبع | نوجوان ها
