فرق معنی حوزه با حوضه؛ کاربرد هر کدام با مثال و توضیح

املا درست واژگان هم‌آوا مانند حوزه و حوضه یا ثواب و صواب همیشه برای کاربران سوال‌برانگیز بوده است. در این مطلب به فرق حوزه با حوضه پرداخته‌ایم.

اینتین – کلمات هم‌آوا، یعنی کلماتی که مانند هم تلفظ می‌شوند اما در معنی و املا یا نگارش، کاملا متفاوت هستند. گفتنی است در این مورد استثنا هم وجود دارد و بعضی از کلمات هم آوا، در نگارش نیز یکسان‌اند که این خود زمینه‌ساز ایجاد آرایه‌های ادبی خاصی در بحث صور خیال شعر است.
اما تنها راهی که باعث می‌شود این کلمات را هنگام نوشتن باهم اشتباه نگیریم، این است که معنای آن‌ها را بدانیم تا بتوانیم هریک را در جای درست خود به کار ببریم. برای دانستن معنای حوزه و حوضه و کاربرد هرکدام، تا آخر این بخش با ستاره همراه باشید.

فرق حوزه با حوضه

برای درک بهتر تفاوت این دو کلمه، ابتدا معنای هرکدام را به تفصیل توضیح داده و در پایان هر توضیح، چند مثال کاربردی از آن‌ها می‌آوریم.

حوزه یعنی چی؟

حوزه (به انگلیسی: Range , Territory , Extent , Erea ,Domain , Realm)، در لغت به چند معنی است که ناحیه، طرف، سمت، سو، جانب، طبیعت، میان ممالک، مکتب و مدرسه از جمله آن است. خوب است بدانید در کل حوزه مفهومی غیر فیزیکی و حد و مرزی نامشخص دارد. با توجه به این توضیح، اگر می‌خواهید بدانید که باید بنویسید در این حوزه یا حوضه، باید بگوییم اگر منظور شما «در این زمینه» است، شکل درست نوشتاری در این حوزه خواهد بود.

تنها جایی که این واژه مفهوم جغرافیایی می‌گیرد، زمانی است که در جایگاه سازمان و بخش استفاده می‌شود. مثلا اگر برای‌تان سوال شده که حوزه امتحانی یا حوضه، باید گفت حوزه امتحانی به معنی بخشی که برای برگزاری آزمون دانش‌آموزان یا دانشجویان در نظر گرفته شده، صحیح است. یا درباره حوزه نظام وظیفه نیز باید به این همین شکل نوشته شود.

حوزه انتخابی یا حوضه انتخابی؟

گستره معنایی حوزه با قرار گرفتن کنار هر کلمه دیگر تغییر می‌کند. به طور مثال درباره حوزه انتخابی باید بگوییم بر اساس تعریف هر یک از سیاست‌گذاران و کاندیدا‌های انتخاباتی، این کلمه مرزبندی مختلفی را نشان می‌دهد. یعنی در سطح یک شهر بعضی از کاندیدا‌ها ده حوزه برای خود را دارند، در حالی که ممکن است بقیه کاندیدا‌ها حوزه‌هایی بیشتر یا کمتر داشته باشند. با در نظر گرفتن عدم توازن در تعداد حوزه‌ها برای هر کاندیدا، گستره و محدوده عملکرد هر یک از حوزه‌های انتخاباتی باهم متفاوت بوده و مرز آن قراردادی است.

حوزه کاری یعنی چه؟

حوزه کاری که با همین املا درست است، به معنی زمینه و فیلد کاری خاصی است که شخص در آن مشغول فعالیت است.

چند مثال دیگر از کاربرد کلمه حوزه

اگر در رابطه با سوال حوضه کاری یا حوزه کار چالش دارید، باید بدانید املا این ترکیب به شکل حوزه کاری صحیح است. بجز این مورد، حوزه استحفاظی، حوزه مدیریت و حوزه علمیه نیز از دیگر موارد استفاده حوزه است.

حوضه چیه؟

حوضه (به انگلیسی: Basin) در لغت به ناحیه‌ای گفته می‌شود که از آب یک رودخانه نشأت می‌گیرد؛ یعنی ناحیه یا منطقه‌ای که آب‌های رودخانه در آن جاری است.
برخلاف حوزه حوضه مفهومی کاملا فیزیکی داشته و نیز دارای طول و جغرافیاست که می‌توان از روی نقشه محدوده آن را مشخص کرد. جالب است بدانید که این کلمه تنها در فارسی استفاده می‌شود و تاکنون در هیچ متن عربی دیده نشده‌است.

نکته:

حوضه بیشتر با کلمات آبگیر، آبریز، آبخیز و غیره به کار می‌رود.

حوضه بسته و باز یعنی چه؟

فرض کنید می‌خواهید درخت توتی را بتکانید و برای جمع کردن توت‌ها یک پارچه بزرگ زیر درخت توت می‌گیرید. اگر پارچه را قسمتی از زمین تصور کنید، توت‌هایی که روی پارچه می‌افتند، به خاطر سراشیب بودن پارچه داخل گودی پارچه جمع می‌شوند که این گودی را می‌توان برکه‌ها، تالاب‌ها، دریاچه‌ها و غیره تصور کرد. اگر یک طرف پارچه را داخل یک ظرف قرار دهیم و تا توت‌ها در آن ریخته شود به مفهوم دیگری از حوضه می‌رسیم که حوضه اول، حوضه بسته و حوضه دوم را حوضه باز می‌نامند.

چند مثال شعری از کلمه حوضه
نشیننده حوضه آبگیر
پلی کز حجابی ندارد گزیر
♠♠♠♠♠
حوضه‌ای ساخته ز سنگ رخام
حوض کوثر بدو نوشته غلام
♠♠♠♠♠
چو زد کوزه بر حوضه سنگ بست
سفالین بد آن کوزه حالی شکست

منبع: ستاره