معنی و تفسیر شعر «به خانه‌خانه می‌آرد چو بیذق شاهِ جان ما را …» از دیوان شمس مولانا

با معنی و تفسیر شعر «به خانه‌خانه می‌آرد چو بیذق شاهِ جان ما را …» از دیوان شمس مولانا تو این مطلب همراه ما باشید.

اینتین – غزلیات مولانا تأثیر بسیاری بر شاعران بعدی داشته‌اند. بسیاری از شاعران بزرگ فارسی‌زبان تحت تأثیر اندیشه‌ها و سبک شعری او قرار گرفته‌اند و از مضامین او الهام گرفته‌اند.

غزل شماره ۷۲

به خانه‌خانه می‌آرد چو بیذق شاهِ جان ما را

عجب بردست یا ماتست زیر امتحان ما را

همه اجزای ما را او کشانیده‌ست از هر سو

تراشیده‌ست عالم را و معجون کرده زان ما را

ز حرص و شهوتی ما را مهاری کرده در بینی

چو اشتر می‌کشاند او به گرد این جهان ما را

چه جای ما که گردون را چو گاوان در خرس بست او

که چون کنجد همی‌کوبد به زیر آسمان ما را

خنک آن اشتری کاو را مهار عشق حق باشد

همیشه مست می‌دارد میان اشتران ما را

تفسیر این شعر

این شعر از شاعر بزرگ ایرانی، مولانا، به زیبایی و عمیق‌ترین احساسات انسانی اشاره دارد. بیایید هر بیت را به زبان ساده توضیح دهیم:

۱. به خانه‌خانه می‌آرد چو بیذق شاهِ جان ما را

شاعر می‌گوید که مانند یک راهنما یا هدایت‌کننده، روح ما را از خانه‌ای به خانه دیگر می‌برد. در اینجا “بیذق” به معنای کسی است که دیگران را به سمت هدفی هدایت می‌کند.

۲. عجب بردست یا ماتست زیر امتحان ما را

این موضوع شگفت‌انگیز است که آیا ما در دست او هستیم یا تحت آزمایش او قرار داریم. یعنی آیا ما در کنترل او هستیم یا اینکه او ما را می‌آزماید؟

۳. همه اجزای ما را او کشانیده‌ست از هر سو

او همه اجزای وجود ما را از هر طرف به هم متصل کرده است. یعنی خداوند یا نیرویی بالاتر تمام اجزای وجود ما را به هم پیوند داده است.

۴. تراشیده‌ست عالم را و معجون کرده زان ما را

او جهان را شکل داده و از آن، معجونی ساخته که شامل وجود ما نیز می‌شود.

۵. ز حرص و شهوتی ما را مهاری کرده در بینی

ما به خاطر حرص و شهوت‌های خود، تحت کنترل و مهار قرار گرفته‌ایم.

۶. چو اشتر می‌کشاند او به گرد این جهان ما را

همانند شتری که کشیده می‌شود، ما نیز به دور این دنیا کشانده می‌شویم.

۷. چه جای ما که گردون را چو گاوان در خرس بست او

چه جایگاهی داریم وقتی که خداوند گردونه (جهان) را مانند گاوان در اختیار گرفته است؟

۸. که چون کنجد همی‌کوبد به زیر آسمان ما را

او مانند کسی که دانه کنجد را می‌کوبد، ما را در زیر آسمان می‌فشارد و تحت فشار قرار می‌دهد.

۹. خنک آن اشتری کاو را مهار عشق حق باشد

خوشا به حال آن شتری که مهار عشق حق (خدا) را دارد.

۱۰. همیشه مست می‌دارد میان اشتران ما را

او همیشه در میان شتران (انسان‌ها) مست و سرمست نگه می‌دارد.

در کل، این شعر به مفهوم کنترل و هدایت خداوند بر زندگی انسان‌ها اشاره دارد و نشان می‌دهد که چگونه انسان‌ها تحت تأثیر خواسته‌ها و امیال خود قرار دارند. همچنین، شاعر آرزو می‌کند که انسان‌ها تحت هدایت عشق الهی قرار گیرند تا از بند خواسته‌های دنیوی آزاد شوند.

منبع: روزانه