در این مطلب ، به بررسی شایعترین آسیبهایی که نوجوانان را تهدید میکنند و روشهای ساده برای پیشگیری از آنها میپردازیم.
اینتین – نوجوانان امروزی بیش از هر زمان دیگری در معرض خطرها و آسیبهای گوناگون قرار دارند؛ آسیبهایی که نهتنها در دنیای واقعی، بلکه در فضای مجازی هم کمین کردهاند. آشنایی با این تهدیدها و یادگیری راههای پیشگیری از آنها میتواند کمک کند تا نوجوانان مسیر رشد و بلوغ را با آرامش و امنیت بیشتری طی کنند.
۱. تصادفات رانندگی؛ اولین تهدید جان نوجوانان
تصادف یکی از مهمترین و مرگبارترین آسیبهایی است که نوجوانان را تهدید میکند. بر اساس آمار جهانی، هر روز دستکم ۷ نوجوان بین ۱۶ تا ۱۹ سال در تصادفات رانندگی جان خود را از دست میدهند یا دچار آسیبهای جدی میشوند.
برای پیشگیری از این حوادث تلخ، توجه به چند نکته ضروری است:
تا قبل از دریافت گواهینامه، نوجوان نباید رانندگی کند.
کنترل سرعت، عامل مهمی در جلوگیری از تصادف است.
همیشه باید کمربند ایمنی بسته شود.
رانندگی پس از مصرف الکل یا مواد، هرچند در ایران کمتر دیده میشود، باید بهطور جدی منع شود.
۲. خودکشی و خودآزاری؛ زنگ خطر سلامت روان
افزایش آمار خودکشی در میان نوجوانان، یکی از نگرانیهای بزرگ خانوادههاست. مطالعات نشان میدهد بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۷، میزان خودکشی نوجوانان بیش از ۵۶ درصد رشد کرده است.
شناخت نشانههای هشداردهنده، مهمترین گام در پیشگیری از این آسیب است:
احساس تنهایی، بیارزشی یا ناامیدی
تغییرات شدید خلقوخو
گوشهگیری و دوری از خانواده
استفاده از مواد مخدر
صحبت یا برنامهریزی درباره مرگ
در چنین شرایطی باید سریعاً از یک روانشناس یا مشاور کمک گرفت.
۳. زورگویی و آزار همسالان؛ دشمن خاموش اعتمادبهنفس
بر اساس آمار، از هر ۳ نوجوان، دستکم یک نفر قربانی زورگویی است؛ چه در مدرسه، چه در فضای مجازی. نشانههای قرار گرفتن نوجوان در معرض زورگویی شامل موارد زیر است:
زخم یا کبودی بیدلیل روی بدن
بیمیلی به رفتن به مدرسه
خواب ناآرام یا کابوسهای مکرر
افت تحصیلی یا بیعلاقگی به درس
اضطراب، افسردگی یا عصبانیت شدید
والدین باید فضایی امن ایجاد کنند تا فرزندشان بدون ترس درباره مشکلاتش صحبت کند.
۴. مشکلات و آسیبهای جنسی؛ نتیجه ناآگاهی
در جامعه ما، آموزش سلامت جنسی اغلب نادیده گرفته میشود و همین امر میتواند باعث بروز مشکلاتی چون رفتارهای پرخطر، بارداری ناخواسته یا بیماریهای مقاربتی شود.
بهترین راه، گفتوگوی صادقانه و محترمانه والدین با فرزند درباره موضوعات جنسی است. آموزش درست و آگاهی، از هر تابویی مهمتر است.
۵. مصرف دخانیات؛ آغاز راهی پرخطر
مصرف سیگار، ویپ، قلیان و حتی مواد مخدر سبک، در میان نوجوانان رو به افزایش است. برای پیشگیری از این آسیب جدی:
با نوجوان خود درباره مضرات واقعی این مواد صحبت کنید.
قوانین مشخصی در خانه وضع کنید.
خودتان الگوی سالمی باشید.
درباره آثار سیگار و مواد مخدر تحقیق مشترک انجام دهید.
۶. مصرف الکل و مواد مخدر؛ تهدید جسم و ذهن
گرچه تصور میشود مصرف الکل در ایران نادر است، اما گزارشها نشان میدهد استفاده از مشروبات الکلی قاچاق در حال افزایش است. این مواد اغلب تقلبی و بسیار خطرناکاند.
از سوی دیگر، مصرف داروهایی مانند کدئین، ریتالین، فنتانیل، یا الاسدی میان نوجوانان رو به گسترش است و میتواند به وابستگی و اعتیاد منجر شود. گفتوگوی باز، آگاهیبخشی و مراجعه به مشاور میتواند در پیشگیری نقش حیاتی داشته باشد.
۷. اختلالات تغذیهای و چاقی؛ فشار زیبایی بر نوجوانان
نوجوانان امروزی بهشدت تحت تأثیر تصویر بدن و معیارهای زیباییاند. این مسئله ممکن است منجر به کمخوری، پرخوری عصبی یا چاقی مفرط شود.
راهکار مناسب، مراجعه به روانشناس، مشاور تغذیه و ایجاد تصویر مثبت از بدن است. والدین باید از مقایسه، قضاوت یا فشار برای لاغری خودداری کنند.
جمعبندی: آگاهی، بهترین سپر در برابر آسیبها
دنیای امروز پر از فرصتها و تهدیدهاست. نوجوانان برای عبور سالم از این مسیر، نیازمند آگاهی، آموزش و حمایت خانواده هستند.
با گفتوگو، همراهی و افزایش سواد رسانهای، میتوان از بیشتر آسیبهایی که نوجوانان را تهدید میکنند جلوگیری کرد و آیندهای روشنتر برای نسل جوان ساخت.
منبع | نوجوان ها