برای آرامش روح مرده چه سوره ای بخوانیم؟ با مجموعهای از دعاهای معتبر، سورهها و اذکار توصیه شده برای آرامش روح رفتگان همراه باشید.
اینتین – در مستدرک الوسائل درباره ثواب خواندن دعا برای ارامش روح رفتگان و خیرات برای آنان آمده است:
«هر صدقه ای که برای میّت داده می شود، فرشته ای آن را به مانند طبقی از نور می گیرد و به کنار قبر می آورد و می گوید:«اَلسَّلامُ عَلَیْکُمْ یا اَهْلَ الْقُبُورِ» این هدیه را خانواده شما برای شما فرستاده اند. آنگاه آن میّت این هدیه را تحویل می گیرد و وارد قبرش می کند که همین سبب فراخی قبرش می گردد.»(ج ۲، ص ۱۱۴، حدیث ۱۱)
در نتیجه خواندن قرآن کریم برای مردگان به نیت آنها و یا هر کار خیرى که انجام دهید و ثوابش را به روح میت هدیه بکنید، براى شادی و آرامش روح میت مفید است؛ چه خواندن ذکر و قرآن و نماز مستحبى باشد چه طلب مغفرت یا دادن صدقه. همچنین بسیاری از آیات و اذکار در قرآن و احادیث، برای آرامش روح درگذشتگان توصیه شده است که در این مطلب مجموعهای از آنها را برایتان گردآوری کردهایم.
دعاهای مجرب برای آرامش روح مرده
در ادامه چندین دعای مجرب برای آرامش روح مرده آمده که از منابع دینی معتبر همچون صحیفه سجادیه و کتاب مستدرک الوسائل گرفته شده است. علاوهبر خواندن دعا بزرگان دینی و ائمه علیه السلام بازماندگان را به انجام اعمال شب اول قبر سفارش کردهاند که موجب شادی روح اموات تازه درگذشته و کاهش عذاب قبرشان میشود. برای این منظور پیشنهاد میکنیم ۱۱ عملی که شب اول قبر، اموات را شاد میکند را نیز مطالعه نمایید.
دعا برای آرامش روح تازه فوت شده
برای ارامش روح تازه درگذشته دعای زیر توصیه میشود.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ عَبْدِک وَ رَسُولِک، وَ أَهْلِ بَیتِهِ الطَّاهِرِینَ، وَ اخْصُصْهُمْ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِک وَ رَحْمَتِک وَ بَرَکاتِک وَ سَلَامِک.
خداوندا بر محمّد بنده و فرستادهات و بر خاندان پاکش درود فرست و آنان را به بهترین درودها و رحمت و برکات و سلام خود مخصوص گردان.
وَ اخْصُصِ اللَّهُمَّ وَالِدَی بِالْکرَامَهِ لَدَیک، وَ الصَّلَاهِ مِنْک، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
الهی پدر و مادر مرا به کرامت نزد خود و درود از سوی خود اختصاص ده، ای مهربانترین مهربانان.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنِی عِلْمَ مَا یجِبُ لَهُمَا عَلَی إِلْهَاماً، وَ اجْمَعْ لِی عِلْمَ ذَلِک کلِّهِ تَمَاماً، ثُمَّ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا تُلْهِمُنِی مِنْهُ، وَ وَفِّقْنِی لِلنُّفُوذِ فِیمَا تُبَصِّرُنِی مِنْ عِلْمِهِ حَتَّی لَا یفُوتَنِی اسْتِعْمَالُ شَیءٍ عَلَّمْتَنِیهِ، وَ لَا تَثْقُلَ أَرْکانِی عَنِ الْحَفُوفِ فِیمَا أَلْهَمْتَنِیهِ.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست و دانش آنچه از حقوق ایشان که بر من لازم است به من الهام کن و دانش تمام آن واجبات را بدون کم و زیاد برایم فراهم نما، آنگاه مرا به آنچه در این زمینه به من الهام کردهای به کار گیر و توفیقم ده تا نسبت به آنچه به من بصیرت میدهی اقدام کنم تا به کار بستن چیزی از آنچه به من تعلیم دادهای از دستم نرود و ارکان بدنم از خدمتی که مرا به آن ملهم فرمودهای احساس گرانی ننماید.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ کمَا شَرَّفْتَنَا بِهِ، وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، کمَا أَوْجَبْتَ لَنَا الْحَقَّ عَلَی الْخَلْقِ بِسَبَبِهِ.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست همانطور که ما را به وجودش سرافراز فرمودی و بر محمد و آلش درود فرست همانسان که به سبب آن حضرت، حقی از ما بر عهده مردم واجب نمودی.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَهَابُهُمَا هَیبَهَ السُّلْطَانِ الْعَسُوفِ، وَ أَبَرُّهُمَا بِرَّ الْأُمِّ الرَّءُوفِ، وَ اجْعَلْ طَاعَتِی لِوَالِدَی وَ بِرِّی به هما أَقَرَّ لِعَینِی مِنْ رَقْدَهِ الْوَسْنَانِ، وَ أَثْلَجَ لِصَدْرِی مِنْ شَرْبَهِ الظَّمْآنِ حَتَّی أُوثِرَ عَلَی هَوَای هَوَاهُمَا، وَ أُقَدِّمَ عَلَی رِضَای رِضَاهُمَا وَ أَسْتَکثِرَ بِرَّهُمَا بیوَ إِنْ قَلَّ، وَ أَسْتَقِلَّ بِرِّی به هما وَ إِنْ کثُرَ.
خداوندا چنان کن که از هیبت پدر و مادرم، چون از هیبت سلطان خودکامه بیمناک باشم و به هر دو، چون مادری مهربان نیکی نمایم و اطاعت از آنان و نیکی به هر دوی آنان را در نظرم از لذّت خواب در چشم خواب آلوده شیرینتر و برای سوز سینهام از شربت گوارا در ذائقه تشنه خنکتر گردان تا خواسته ایشان را بر خواسته خود ترجیح دهم و خرسندی آن دو را بر خرسندی خود مقدّم دارم و خوبی ایشان را در حق خود هرچند اندک باشد زیاد بینم و نیکویی خود را درباره ایشان گرچه بسیار باشد کم شمارم.
اللَّهُمَّ خَفِّضْ لَهُمَا صَوْتِی، وَ أَطِبْ لَهُمَا کلَامِی، وَ أَلِنْ لَهُمَا عَرِیکتِی، وَ اعْطِفْ عَلَیهِمَا قَلْبِی، وَ صَیرْنِی به هما رَفِیقاً، وَ عَلَیهِمَا شَفِیقاً.
خداوندا صدایم را در محضر آنان ملایم کن، و گفتارم را بر آنان دلنشین فرما، و خویم را نسبت به آنان نرمی عنایت کن، و قلبم را بر هر دو مهربان ساز، و مرا نسبت به هر دو خوش رفتار و دلسوز قرار ده.
اللَّهُمَّ اشْکرْ لَهُمَا تَرْبِیتِی، وَ أَثِبْهُمَا عَلَی تَکرِمَتِی، وَ احْفَظْ لَهُمَا مَا حَفِظَاهُ مِنِّی فِی صِغَرِی.
خداوندا هر دو را به پاس تربیت من جزای نیکو ده و در مقابل آنکه مرا گرامی داشتند جزای خیر عطا فرما و هرچه را در کودکی نسبت به من منظور داشتهاند؛ در حق ایشان منظور کن.
اللَّهُمَّ وَ مَا مَسَّهُمَا مِنِّی مِنْ أَذًی، أَوْ خَلَصَ إِلَیهِمَا عَنِّی مِنْ مَکرُوهٍ، أَوْ ضَاعَ قِبَلِی لَهُمَا مِنْ حَقٍّ فَاجْعَلْهُ حِطَّهً لِذُنُوبِهِمَا، وَ عُلُوّاً فِی دَرَجَاتِهِمَا، وَ زِیادَهً فِی حَسَنَاتِهِمَا، یا مُبَدِّلَ السَّیئَاتِ بِأَضْعَافِهَا مِنَ الْحَسَنَاتِ.
خداوندا اگر از جانب من آزاری به آنان رسیده یا از من کار ناخوشایندی دیدهاند یا حقی از آنان به وسیله من از بین رفته، همه را موجب پاک شدن آنان از گناهانشان و مایه رفعت مقامشان و افزونی حسناتشان قرار ده، ای که بدیها را به چندین برابر به خوبی تبدیل مینمایی.
اللَّهُمَّ وَ مَا تَعَدَّیا عَلَی فِیهِ مِنْ قَوْلٍ، أَوْ أَسْرَفَا عَلَی فِیهِ مِنْ فِعْلٍ، أَوْ ضَیعَاهُ لِی مِنْ حَقٍّ، أَوْ قَصَّرَا بیعَنْهُ مِنْ وَاجِبٍ فَقَدْ وَهَبْتُهُ لَهُمَا، وَ جُدْتُ بِهِ عَلَیهِمَا وَ رَغِبْتُ إِلَیک فِی وَضْعِ تَبِعَتِهِ عَنْهُمَا، فَإِنِّی لَا أَتَّهِمُهُمَا عَلَی نَفْسِی، وَ لَا أَسْتَبْطِئُهُمَا فِی بِرِّی، وَ لَا أَکرَهُ مَا تَوَلَّیاهُ مِنْ أَمْرِی یا رَبِّ.
الهی اگر در گفتار با من از اندازه بیرون رفتهاند، یا در عملی نسبت به من زیادهروی نمودهاند، یا حقی از من ضایع کردهاند، یا از وظیفه پدر و مادری در حق من کوتاهی نمودهاند، حق خود را به آنان بخشیدم، و آن را برایشان نثار کردم و از تو میخواهم که وزر و وبال آن را از دوش آنان برداری، زیرا که من نسبت به خود آنان را در کوتاهی حق متهم نمیکنم و آنان را در مهربانی در حق خودم سهل انگار نمیدانم و از آنچه دربارهام انجام دادهاند ناراضی نیستمای پروردگار من؛
فَهُمَا أَوْجَبُ حَقّاً عَلَی، وَ أَقْدَمُ إِحْسَاناً إِلَی، وَ أَعْظَمُ مِنَّهً لَدَی مِنْ أَنْ أُقَاصَّهُمَا بِعَدْلٍ، أَوْ أُجَازِیهُمَا عَلَی مِثْلٍ، أَینَ إِذاً- یا إِلَهِی- طُولُ شُغْلِهِمَا به تربیتی! وَ أَینَ شِدَّهُ تَعَبِهِمَا فِی حِرَاسَتِی! وَ أَینَ إِقْتَارُهُمَا عَلَی أَنْفُسِهِمَا لِلتَّوْسِعَهِ عَلَی!
زیرا رعایت حق آنان بر من واجبتر و احساسشان نسبت به من دیرینهتر و منّتشان بر من بیشتر از آن است که از آنان از روی عدل تقاص بکشم یا نسبت به ایشان معامله به مثل کنم، الهی اگر چنین کنم پس روزگار مدیدی که در تربیت من سپری کردهاند و رنجهای زیادی که در نگاهداری من تحمّل نمودهاند و آن همه که بر خود تنگ گرفتند تا زندگی مرا گشایشی باشد چه میشود؟
هَیهَاتَ مَا یسْتَوْفِیانِ مِنِّی حَقَّهُمَا، وَ لَا أُدْرِک مَا یجِبُ عَلَی لَهُمَا، وَ لَا أَنَا بِقَاضٍ وَظِیفَهَ خِدْمَتِهِمَا، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِنِّی یا خَیرَ مَنِ اسْتُعِینَ بِهِ، وَ وَفِّقْنِی یا أَهْدَی مَنْ رُغِبَ إِلَیهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِی فِی أَهْلِ الْعُقُوقِ لِلْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ یوْمَ تُجْزی کلُّ نَفْسٍ بِما کسَبَتْ وَ هُمْ لا یظْلَمُونَ.
بدون شک بعید است که بتوانند حق خود را از من دریافت دارند و من نمیتوانم حقوقی را که بر عهدهام دارند تدارک نمایم و وظیفه خدمت آنان را بجای آورم، پس بر محمد و آلش درود فرست، وای بهترین کسی که از تو یاری جویند مرا یاری ده، وای راهنماینده ترکسی که به او روی آورده میشود مرا توفیق ده و در آن روز که همه بدون آنکه بر آنان ستم رود جزا میبینند مرا در زمره آنان که عاق پدر و مادرند قرار مده.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ذُرِّیتِهِ، وَ اخْصُصْ أَبَوَی بِأَفْضَلِ مَا خَصَصْتَ بِهِ آبَاءَ عِبَادِک الْمُؤْمِنِینَ وَ أُمَّهَاتِهِمْ، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
خداوندا بر محمد و آل او و نسل او درود فرست و پدر و مادرم را به بهترین چیزی که پدران و مادران بندگان با ایمانت را به آن مخصوص گرداندی مخصوص گردان، ای مهربانترین مهربانان.
اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِی ذِکرَهُمَا فِی أَدْبَارِ صَلَوَاتِی، وَ فِی إِنًی مِنْ آنَاءِ لَیلِی، وَ فِی کلِّ سَاعَهٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِی.
خداوندا یاد آنان را در پس نمازهایم و در هیچ وقتی از اوقات شبم و ساعتی از ساعات روزم از صفحه قلبم مزدای.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اغْفِرْ لِی بِدُعَائِی لَهُمَا، وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بیمَغْفِرَهً حَتْماً، وَ ارْضَ عَنْهُمَا به شفاعتی لَهُمَا رِضًی عَزْماً، وَ بَلِّغْهُمَا بِالْکرَامَهِ مَوَاطِنَ السَّلَامَهِ.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست و مرا به برکات دعایی که برای آنان دارم بیامرز و آن دو را به سبب خوبیهایی که در حق من داشتهاند مشمول غفران حتمی قرار ده و از آنان به شفاعت من از آنان به طور مسلّم خشنود شو و آنان را با کرامت به سر منزل سلامت برسان.
اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُک لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِی، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُک لِی فَشَفِّعْنِی فِیهِمَا حَتَّی نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِک فِیدار کرَامَتِک وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِک وَ رَحْمَتِک، إِنَّک ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ الْمَنِّ الْقَدِیمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ.»
خداوندا اگر پدر و مادرم را پیش از من آمرزیدهای پس ایشان را شفیع من قرار ده و اگر مرا پیش از آنان مورد آمرزش قرار دادهای پس مرا شفیع ایشان کن، تا در پرتو مهربانیات در سرای کرامت و جایگاه مغفرت و رحمتت گرد آییم؛ زیرا که تو صاحب فضل بزرگ و نعمت قدیمی و تو مهربانترین مهربانانی.
دعای بیست و چهارم صحیفه سجادیه برای آرامش روح مرده
زیباترین دعا برای آرامش میت به خصوص پدر و مادر از دست رفته در صحیفه سجادیه آمده. این دعای زیبا به همراه متن ترجمه آن به شرح زیر است:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ عَبْدِک وَ رَسُولِک، وَ أَهْلِ بَیتِهِ الطَّاهِرِینَ، وَ اخْصُصْهُمْ بِأَفْضَلِ صَلَوَاتِک وَ رَحْمَتِک وَ بَرَکاتِک وَ سَلَامِک.
وَ اخْصُصِ اللَّهُمَّ وَالِدَی بِالْکرَامَهِ لَدَیک، وَ الصَّلَاهِ مِنْک، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَلْهِمْنِی عِلْمَ مَا یجِبُ لَهُمَا عَلَی إِلْهَاماً، وَ اجْمَعْ لِی عِلْمَ ذَلِک کلِّهِ تَمَاماً، ثُمَّ اسْتَعْمِلْنِی بِمَا تُلْهِمُنِی مِنْهُ، وَ وَفِّقْنِی لِلنُّفُوذِ فِیمَا تُبَصِّرُنِی مِنْ عِلْمِهِ حَتَّی لَا یفُوتَنِی اسْتِعْمَالُ شَیءٍ عَلَّمْتَنِیهِ، وَ لَا تَثْقُلَ أَرْکانِی عَنِ الْحَفُوفِ فِیمَا أَلْهَمْتَنِیهِ
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ کمَا شَرَّفْتَنَا بِهِ، وَ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، کمَا أَوْجَبْتَ لَنَا الْحَقَّ عَلَی الْخَلْقِ بِسَبَبِهِ.
اللَّهُمَّ اجْعَلْنِی أَهَابُهُمَا هَیبَهَ السُّلْطَانِ الْعَسُوفِ، وَ أَبَرُّهُمَا بِرَّ الْأُمِّ الرَّءُوفِ، وَ اجْعَلْ طَاعَتِی لِوَالِدَی وَ بِرِّی بِهِمَا أَقَرَّ لِعَینِی مِنْ رَقْدَهِ الْوَسْنَانِ، وَ أَثْلَجَ لِصَدْرِی مِنْ شَرْبَهِ الظَّمْآنِ حَتَّی أُوثِرَ عَلَی هَوَای هَوَاهُمَا، وَ أُقَدِّمَ عَلَی رِضَای رِضَاهُمَا وَ أَسْتَکثِرَ بِرَّهُمَا بی وَ إِنْ قَلَّ، وَ أَسْتَقِلَّ بِرِّی بِهِمَا وَ إِنْ کثُرَ.
اللَّهُمَّ خَفِّضْ لَهُمَا صَوْتِی، وَ أَطِبْ لَهُمَا کلَامِی، وَ أَلِنْ لَهُمَا عَرِیکتِی، وَ اعْطِفْ عَلَیهِمَا قَلْبِی، وَ صَیرْنِی بِهِمَا رَفِیقاً، وَ عَلَیهِمَا شَفِیقاً.
اللَّهُمَّ اشْکرْ لَهُمَا تَرْبِیتِی، وَ أَثِبْهُمَا عَلَی تَکرِمَتِی، وَ احْفَظْ لَهُمَا مَا حَفِظَاهُ مِنِّی فِی صِغَرِی.
اللَّهُمَّ وَ مَا مَسَّهُمَا مِنِّی مِنْ أَذًی، أَوْ خَلَصَ إِلَیهِمَا عَنِّی مِنْ مَکرُوهٍ، أَوْ ضَاعَ قِبَلِی لَهُمَا مِنْ حَقٍّ فَاجْعَلْهُ حِطَّهً لِذُنُوبِهِمَا، وَ عُلُوّاً فِی دَرَجَاتِهِمَا، وَ زِیادَهً فِی حَسَنَاتِهِمَا، یا مُبَدِّلَ السَّیئَاتِ بِأَضْعَافِهَا مِنَ الْحَسَنَاتِ.
اللَّهُمَّ وَ مَا تَعَدَّیا عَلَی فِیهِ مِنْ قَوْلٍ، أَوْ أَسْرَفَا عَلَی فِیهِ مِنْ فِعْلٍ، أَوْ ضَیعَاهُ لِی مِنْ حَقٍّ، أَوْ قَصَّرَا بی عَنْهُ مِنْ وَاجِبٍ فَقَدْ وَهَبْتُهُ لَهُمَا، وَ جُدْتُ بِهِ عَلَیهِمَا وَ رَغِبْتُ إِلَیک فِی وَضْعِ تَبِعَتِهِ عَنْهُمَا، فَإِنِّی لَا أَتَّهِمُهُمَا عَلَی نَفْسِی، وَ لَا أَسْتَبْطِئُهُمَا فِی بِرِّی، وَ لَا أَکرَهُ مَا تَوَلَّیاهُ مِنْ أَمْرِی یا رَبِّ.
فَهُمَا أَوْجَبُ حَقّاً عَلَی، وَ أَقْدَمُ إِحْسَاناً إِلَی، وَ أَعْظَمُ مِنَّهً لَدَی مِنْ أَنْ أُقَاصَّهُمَا بِعَدْلٍ، أَوْ أُجَازِیهُمَا عَلَی مِثْلٍ، أَینَ إِذاً- یا إِلَهِی- طُولُ شُغْلِهِمَا بِتَرْبِیتِی! وَ أَینَ شِدَّهُ تَعَبِهِمَا فِی حِرَاسَتِی! وَ أَینَ إِقْتَارُهُمَا عَلَی أَنْفُسِهِمَا لِلتَّوْسِعَهِ عَلَی!
هَیهَاتَ مَا یسْتَوْفِیانِ مِنِّی حَقَّهُمَا، وَ لَا أُدْرِک مَا یجِبُ عَلَی لَهُمَا، وَ لَا أَنَا بِقَاضٍ وَظِیفَهَ خِدْمَتِهِمَا، فَصَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ أَعِنِّی یا خَیرَ مَنِ اسْتُعِینَ بِهِ، وَ وَفِّقْنِی یا أَهْدَی مَنْ رُغِبَ إِلَیهِ، وَ لَا تَجْعَلْنِی فِی أَهْلِ الْعُقُوقِ لِلْآبَاءِ وَ الْأُمَّهَاتِ یوْمَ تُجْزی کلُّ نَفْسٍ بِما کسَبَتْ وَ هُمْ لا یظْلَمُونَ.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ وَ ذُرِّیتِهِ، وَ اخْصُصْ أَبَوَی بِأَفْضَلِ مَا خَصَصْتَ بِهِ آبَاءَ عِبَادِک الْمُؤْمِنِینَ وَ أُمَّهَاتِهِمْ، یا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
اللَّهُمَّ لَا تُنْسِنِی ذِکرَهُمَا فِی أَدْبَارِ صَلَوَاتِی، وَ فِی إِنًی مِنْ آنَاءِ لَیلِی، وَ فِی کلِّ سَاعَهٍ مِنْ سَاعَاتِ نَهَارِی.
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ، وَ اغْفِرْ لِی بِدُعَائِی لَهُمَا، وَ اغْفِرْ لَهُمَا بِبِرِّهِمَا بی مَغْفِرَهً حَتْماً، وَ ارْضَ عَنْهُمَا بِشَفَاعَتِی لَهُمَا رِضًی عَزْماً، وَ بَلِّغْهُمَا بِالْکرَامَهِ مَوَاطِنَ السَّلَامَهِ.
اللَّهُمَّ وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُک لَهُمَا فَشَفِّعْهُمَا فِی، وَ إِنْ سَبَقَتْ مَغْفِرَتُک لِی فَشَفِّعْنِی فِیهِمَا حَتَّی نَجْتَمِعَ بِرَأْفَتِک فِی دار کرَامَتِک وَ مَحَلِّ مَغْفِرَتِک وَ رَحْمَتِک، إِنَّک ذُو الْفَضْلِ الْعَظِیمِ، وَ الْمَنِّ الْقَدِیمِ، وَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ.
ترجمه دعای ۲۴ صحیفه سجادیه
خداوندا بر محمّد بنده و فرستاده ات و بر خاندان پاکش درود فرست، و آنان را به بهترین درودها و رحمت و برکات و سلام خود مخصوص گردان،
الهی و پدر و مادر مرا به کرامت نزد خود و درود از سوی خود اختصاص ده، ای مهربان ترین مهربانان.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست، و دانش آنچه از حقوق ایشان که بر من لازم است به من الهام کن، و دانش تمام آن واجبات را بدون کم و زیاد برایم فراهم نما، آنگاه مرا به آنچه در این زمینه به من الهام کرده ای به کار گیر، و توفیقم ده تا نسبت به آنچه به من بصیرت می دهی اقدام کنم، تا به کار بستن چیزی از آنچه به من تعلیم داده ای از دستم نرود، و ارکان بدنم از خدمتی که مرا به آن ملهم فرموده ای احساس گرانی ننماید.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست همان طور که ما را به وجودش سرافراز فرمودی، و بر محمد و آلش درود فرست، همان سان که به سبب آن حضرت، حقی از ما بر عهده مردم واجب نمودی.
خداوندا چنان کن که از هیبت پدر و مادرم چون از هیبت سلطان خودکامه بیمناک باشم، و به هر دو چون مادری مهربان نیکی نمایم، و اطاعت از آنان و نیکی به هر دوی آنان را در نظرم از لذّت خواب در چشم خواب آلوده شیرین تر، و برای سوز سینه ام از شربت گوارا در ذائقه تشنه خنک تر گردان، تا خواسته ایشان را بر خواسته خود ترجیح دهم، و خرسندی آن دو را بر خرسندی خود مقدّم دارم، و خوبی ایشان را در حق خود هرچند اندک باشد زیاد بینم، و نیکویی خود را درباره ایشان گرچه بسیار باشد کم شمارم.
خداوندا صدایم را در محضر آنان ملایم کن، و گفتارم را بر آنان دلنشین فرما، و خویم را نسبت به آنان نرمی عنایت کن، و قلبم را بر هر دو مهربان ساز، و مرا نسبت به هر دو خوشرفتار و دلسوز قرار ده.
خداوندا هر دو را به پاس تربیت من جزای نیکو ده، و در مقابل آنکه مرا گرامی داشتند جزای خیر عطا فرما، و هرچه را در کودکی نسبت به من منظور داشته اند در حق ایشان – منظور کن.
خداوندا اگر از جانب من آزاری به آنان رسیده، یا از من کار ناخوشایندی دیده اند، یا حقی از آنان به وسیله من از بین رفته، همه را موجب پاک شدن آنان از گناهانشان و مایه رفعت مقامشان و افزونی حسناتشان قرار ده، ای که بدی ها را به چندین برابر به خوبی تبدیل می نمایی.
الهی اگر در گفتار با من از اندازه بیرون رفته اند، یا در عملی نسبت به من زیاده روی نموده اند، یا حقی از من ضایع کرده اند، یا از وظیفه پدر و مادری در حق من کوتاهی نموده اند، حق خود را به آنان بخشیدم، و آن را برایشان نثار کردم، و از تو می خواهم که وزر و وبال آن را از دوش آنان برداری، زیرا که من نسبت به خود آنان را در کوتاهی حق متهم نمی کنم، و آنان را در مهربانی در حق خودم سهل انگار نمی دانم، و از آنچه درباره ام انجام داده اند ناراضی نیستم ای پروردگار من؛
زیرا رعایت حق آنان بر من واجب تر، و احسانشان نسبت به من دیرینه تر، و منّتشان بر من بیشتر از آن است که از آنان از روی عدل تقاص بکشم، یا نسبت به ایشان معامله به مثل کنم، الهی اگر چنین کنم پس روزگار مدیدی که در تربیت من سپری کرده اند، و رنج های زیادی که در نگاهداری من تحمّل نموده اند، و آن همه که بر خود تنگ گرفتند تا زندگی مرا گشایشی باشد چه می شود؟
بدون شک بعید است که بتوانند حق خود را از من دریافت دارند، و من نمی توانم حقوقی را که بر عهده ام دارند تدارک نمایم، و وظیفه خدمت آنان را بجای آورم، پس بر محمد و آلش درود فرست، و ای بهترین کسی که از تو یاری جویند مرا یاری ده، و ای راهنماینده ترکسی که به او روی آورده می شود مرا توفیق ده، و در آن روزکه همه بدون آنکه برآنان ستم رود جزا می بینند مرا در زمره آنان که عاق پدر و مادرند قرار مده.
خداوندا بر محمد و آل او و نسل او درود فرست، و پدر و مادرم را به بهترین چیزی که پدران و مادران بندگان باایمانت را به آن مخصوص گرداندی مخصوص گردان، ای مهربان ترین مهربانان.
خداوندا یاد آنان را در پس نمازهایم، و در هیچ وقتی از اوقات شبم، و ساعتی از ساعات روزم از صفحه قلبم مزدای.
خداوندا بر محمد و آلش درود فرست، و مرا به برکات دعایی که برای آنان دارم بیامرز، و آن دو را به سبب خوبی هایی که در حق من داشته اند مشمول غفران حتمی قرار ده، و از آنان به شفاعت من از آنان به طور مسلّم خشنود شو، و آنان را با کرامت به سر منزل سلامت برسان.
خداوندا اگر پدر و مادرم را پیش از من آمرزیده ای پس ایشان را شفیع من قرار ده، و اگر مرا پیش از آنان مورد آمرزش قرار داده ای پس مرا شفیع ایشان کن، تا در پرتو مهربانی ات در سرای کرامت، و جایگاه مغفرت و رحمتت گرد آییم؛ زیرا که تو صاحب فضل بزرگ و نعمت قدیمی، و تو مهربان ترین مهربانانی.
دعا برای ارامش مرده در شب جمعه
ذکر زیر جهت دعای شب جمعه اموات برای طلب آمرزش بسیار توصیه شده است. همچنین در شبهای ماه مبارک رمضان نیز میتوان این دعارا برای طلب مغفرت برای اموات قرائت کرد.
«ربّنا اغفر لی و لوالدی و للمؤمنین یوم یقوم الحساب»
خواندن دعای طلب مغفرت برای اموات
آیت الله نوری در کتاب مستدرک الوسائل باب اموات از سید بن طاوس در مصباح الزائد نقل کرده است: طریق زیارت میت این است که رو به قبله و دست بر قبر نهاده و بگو:
«اللّهم ارحم غربته وصل وَحْدَته»
سپس ۷ مرتبه سوره «انا انزلناه» را بخوان.
خواندن کدام سوره ها برای آرامش روح مرده توصیه شده اند؟
به نقل از آیت الله جوادی آملی خواندن آیات قرآن مخصوصاً سوره قدر، توحید، یس و استغفار برای اموات مفید است و موجب آمرزش گناه آنها میشود. همچنین امام صادق (ع) فرمودند: «سوره تبارک یا ملک بالای سر قبر میت خوانده شود تا موجب رفع عذاب قبر از او گردد.». بنابراین قرائت قران برای شادی روح اموات توصیه شده و گفته میشود رفتن به قبور اقوام و دوستان سبب خشنودی مرده میشود و علاوه بر آن برای شخصی که در حق مرده دعا میکند نیز اثرات مثبت دارد و باعث هدایت در دنیا و شفاعت در آخرت میشود. علاوهبراین خواندن دعاهای رفع عذاب قبر مانند دعای «اَعْدَدْتُ لِکُلِّ هَوْلٍ» پیامبر (ص) و دعای جوشن کبیر نیز برای آرامش روح درگذشتگان سفارش شده است.
خواندن آیت الکرسی برای آرامش روح مرده
رسول خدا (ص) درباره ثواب خواندن دعا برای میت تازه فوت شده در روایتی میفرماید:
«هنگامی که مؤمنین «آیه الکرسی» را بخوانند و ثواب آن را هدیه به اهل قبور کنند، خداوند ثواب آن را به اموات مؤمنین میرساند و چهل نور در قبر مرده داخل کند و قبرهای میت را فراخ کند و به کسی که «آیه الکرسی» را خوانده مقام و مرتبه هفتاد پیامبر عطاء میشود، و در مقابل هر حرفی از حروف آیه الکرسی فرشتهای را میگمارد که تا روز قیامت به نیابت از او خداوند را تسبیح و تقدیس کنند.» (منهج الصادقین، ج۲، ص۹۵-۹۶)
همچنین سیوطی از پیامبر (ص) نقل کرده است:
«کسی که در شبی، برای طلب خشنودی خدا، سوره ی یس را بخواند، آمرزیده خواهد شد» (کتاب «فضائل القرآن و العتره» (تألیف مرحوم آیت اللّه حاج میرزا ابوالفضل نجفی قدسی اصفهانی(ره))
همچنین امام صادق (ع) نیز درباره آیت الکرسی به عنوان دعا برای آرامش روح مرده میفرماید:
«وقتی مؤمنی، ثواب قرائت آیه الکرسی را به اهل قبور هدیه میکند، خداوند برای هر حرفی از این آیه، فرشتهای قرار میدهد که خداوند را برای قاری آن، تا روز قیامت تسبیح میکنند و به وی پاداش شصت پیامبر را میدهد و خدا در هر قبری از شرق تا غرب، چهل شمع از نور قرار میدهد و قبرهای آنها را وسعت میدهد.» (اجساد جاویدان، ص ۱۲۴)
خواندن سوره حمد و انا انزلناه به عنوان دعا برای روح مرده
طبق روایات، خواندن سوره حمد (فاتحه الکتاب) و خواندن ۷ مرتبه «انا انزلناه فی لیله القدر» آثار مطلوب و مفیدی در حال اموات و گشایش در حال آنها دارد.
خواندن ایه برای ارامش روح مرده در حالت احتضار
برای فرد در حالت احتضار نیز خواندن سورههایی از قرآن مانند سورههای؛ یس، صافات، احزاب، آیه الکرسی، آیه ۵۴ سوره اعراف، و سه آیه آخر سوره بقره در روایات توصیه شده است. علاوهبراین بزرگان دینی سفارش کردهاند در مراسم ختم و دفن نیز متن دعای فاتحه اموات برای شادی روح تازه درگذشته خوانده شود.
سوره یس در قبرستان برای آرامش میت
به نقل از کتاب فضائل القرآن و العتره تألیف حاج میرزا ابوالفضل نجفی قدسی اصفهانی(ره) هر کس در قبرستان، سوره یس را تلاوت کند، عذاب اهل قبر آن قبرستان کم میشود، و به تعداد مردگان، ثواب، برای قاری نوشته شود و بلاهای دنیا و عذاب های آخرت از او دفع گردد و به همین خاطر به سوره یاسین سوره «دافعه» نیز میگویند.
مجربترین ذکر برای ارامش مرده
در روایاتی از مستدرک الوسائل (ج۲، ص ۴۸۴، حدیث ۲۳) آمده است که پیامبر اکر (ص) فرمودند: «برای روح رفتگان خود هدیه بفرستید!» از رسول خدا(ص) پرسیدند: «هدیه برای آنان چیست؟» ایشان گفتند: «صدقه و دعا». با این حال گاهی زمان کافی برای خواندن دعاهای طولانی نداریم و در چنین شرایطی استمرار بر ذکر برای آرامش روح مرده توصیه میشود. یکی از اذکار معتبر «لا إله إلّا اللّه» است که به به یگانگی خداوند اشاره دارد و موجب آمرزش گناهان متوفی خواهد شد.
همچنین رسول اکرم (ص) فرموده اند: هیچ مرد و زن مؤمن از اول روزگار تا روز قیامت نیست جر آنکه شفیع آن کسی است که در میان دعایش چنین بگوید:
«اللَّهُمَ اغْفِرْ لِلْمُؤْمِنِینَ وَ الْمُؤْمِنَاتِ»
دعا برای آرامش اموات اهل سنت
ابن ابی العز الدمشقی در کتاب شرح العقیده الطحاویه نقل کرده است: اهل سنّت بر این اتفاق دارند که، به اموات نفع می رسد در برابر عمل زندگان در دو امور: اول اینکه میت در حیات خود عملی انجام داده باشد (مانند صدقه وغیره)، و دوم اینکه مسلمانان برای آنان دعا و استغفار کنند، صدقه و خیرات دهند، و حج کنند. بنابراین میتوان گفت بین دعا برای میت تازه فوت شده اهل سنت و شیعه تفاوتی وجود ندارد.
سخن آخر
بسیاری از افراد به اشتباه، شادی روح مرده ها را فقط یک استعاره میدانند و بر این باورند اگرچه ممکن است اعمال بازماندگان در جایگاه اخروی اموات تأثیر داشته باشد، اما عبارت “شادی” را نمیتوان برای روح اموات استفاده کرد. امام صادق (ع) در پاسخ به این شبهه میفرمایند:
«همان گونه که زندگان با هدایا، شاد میشوند اهل قبور و برزخیان نیز با ترحم و استغفار که نسبت به آنان میشود؛ شاد میگردند.»
پس دعا برای شادی روح اموات فقط یک باور خرافی نیست و مورد تأیید ائمه معصومین (ع) نیز هست.
منبع | ستاره
