آمارها نشان می‌دهد مصرف قهوه در میان نوجوانان رو به افزایش است. آن‌ها با وجود انرژی طبیعی این سنین، برای تمرکز بیشتر در درس، ورزش یا حتی داشتن حال بهتر در طول روز، سراغ قهوه می‌روند.
اینتین – نوشیدن قهوه در سال‌های اخیر بین نوجوانان رواج زیادی پیدا کرده است؛ بعضی‌ها برای افزایش تمرکز در درس و امتحان، بعضی‌ها برای انرژی بیشتر در ورزش و بعضی‌ها هم صرفاً برای داشتن حال خوب. اما آیا مصرف قهوه در این سنین بی‌خطر است؟ کافئین موجود در قهوه می‌تواند هم فوایدی مثل افزایش هوشیاری داشته باشد و هم عوارضی مانند بی‌خوابی و اضطراب. در این مطلب همه چیز را درباره تأثیر قهوه بر نوجوانان بررسی می‌کنیم تا ببینیم واقعاً نوشیدن آن مضر است یا نه.
مصرف قهوه و کافئین
کافئین مهم‌ترین ماده شیمیایی موجود در قهوه است؛ در حقیقت همین ماده است که باعث می‌شود نوشیدن قهوه به ما انرژی بدهد و حال ما را بهتر کند. به عبارت دیگر، تمام خواص نوشیدنی قهوه را باید مدیون همین کافئین باشیم. کافئین را می‌توان در خوراکی‌های بسیاری پیدا کرد، از نوشیدنی‌های انرژی‌زا کرفته، تا کاکائو و چای، همگی دارای مقادر مختلفی از کافئین در خود هستند.
عملکرد کافئین در مغز
شاید برایتان بسیار جالب باشد اگر بدانید که کافئین یک جور ماده مخدر است! این ماده مخدر که محرک (stimulant) نام دارد، می‌تواند باعث برانگیخته شدن سیستم اعصاب مرکزی در مغز شود. مصرف این ماده می‌تواند فرد را هوشیارتر کند؛ بسیاری از افراد با نوشیدن قهوه انرژی مضاعفی پیدا می‌کنند (البته به صورت موقت) و همان طور که قبل‌تر هم به آن اشاره کردیم، می‌تواند باعث بهتر شدن حال‌وهوایشان شود.
تحقیقاتی که اخیرا انجام شده، نشان می‌دهد که حدود ۸۰ درصد از مردم سرتاسر دنیا، به صورت روزانه از قهوه یا دیگر نوشیدنی‌های کافئین‌دار استفاده می‌کنند. حدود ۷۳ درصد از این جمعیت را نوجوانان و کودکان تشکیل می‌دهند. بالا رفتن میزان مصرف قهوه در نوجوانان، از جهاتی پیامدهای مثبت و از طرف دیگر پیامدهایی منفی به همراه داشته است.
مزایای نوشیدن مصرف قهوه
اثرات نوشیدن قهوه به صورت روزانه را می‌توان به دو دسته تقسیم کرد؛ اول از همه مزایا، و دیگری معایب نوشیدن قهوه است. شاید خودتان هم تا الان متوجه مزایای نوشیدنی قهوه شده باشید، اما به طور کلی، آن‌ها را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
بهبود خلق‌وخو
بیشتر کردن حال و حوصله
افزایش هوشیاری، دقت و تمرکز
بالا بردن توانایی تحلیل اطلاعات در مغز
افزایش آگاهی و اعصاب و احساسات
کاهش مدت زمان واکنش نسبت به امور اطراف
عوارض نوشیدن قهوه
علاوه بر مزیت‌هایی که ذکر شد، نوشیدن قهوه می‌تواند عوارض ناخواسته‌ای را نیز به همراه داشته باشد. این عوارض در بین نوجوانان و بزرگسالان به یک شکل است. برخی از افراد که نسبت به نوشیدن قهوه و دریافت کافئین حساس‌تر هستند، ممکن است عوارض وخیم‌تری را تجربه کنند؛ این افراد با نوشیدن حتی یک فنجان کوچک از قهوه نیز ممکن است دچار مشکلات متعدد شوند.
متداول‌ترین عوارضی که تا کنون برای قهوه گزارش شده است، موارد زیر هستند:
بی‌خوابی یا بدخوابی
بی‌قراری و آشفتگی بعد از نوشیدن قهوه
اضطراب و نگرانی
التهاب پوست؛ یا همان گل انداختن چهره
تکرر ادرار و افزایش دفع
دل‌درد یا نفخ
گرفتگی عضلات یا اسپاسم
افکار بی‌ربط، پرحرفی یا حتی هذیان
بر هم ریختن ضربان قلب
بالا رفتن فشار خون
تکان دادن پاها یا ضرب گرفتن با انگشتان به صورت بی‌اختیار و…
تاثیرات کافئین حدودا چند دقیقه بعد از نوشیدن قهوه پدیدار می‌شود؛ بعد از حدود ۲۰ دقیقه الی ۱ ساعت به اوج خود می‌رسد و بعد از گذشت ۵ الی ۶ ساعت، آرام آرام شروع به کم شدن می‌کند. بعد از حدود ۱۰ ساعت نیز اثر آن کاملا از بین می‌رود. در صورتی که فرد به قهوه اعتیاد پیدا کرده باشد، بروز این عوارض بسیار بیشتر خواهند شد.
اثرات نوشیدن قهوه در نوجوانان
بر اساس باور دانشمندان و متخصصصان، نوشیدن قهوه در سنین پایین، می‌تواند موجب بروز اختلال در رشد مغز شود. کافئین موجود در قهوه می‌تواند بر مغز تاثیر بگذارد و بازدهی آن قسمتی از مغز که وظیفه ترشح هورمون‌های رشد را بر عهده دارد، کاهش دهد.
علاوه بر آن، نوشیدن قهوه می‌تواند در روند عادی ترشح دوپامین (هورمون شادی) نیز اختلال ایجاد کند. این بدان معناست که مغز ما با نوشیدن مکرر قهوه شرطی می‌شود؛ در این صورت، نوجوانان تنها با نوشیدن قهوه می‌توانند حال خوب را تجربه کنند و بدون نوشیدن آن، ممکن است دل‌ودماغ انجام هیچ کاری را نداشته باشید. درست مثل فردی که اعتیاد دارد، بدون نوشیدن قهوه نمی‌توانند به زندگی خود برسند!
قهوه از سه طریق می‌تواند برای نوجوانان مضر باشد:
خواب
مهم‌ترین بخشی که با نوشیدن قهوه دستخوش تغییر خواهد شد، خواب نوجوانان است. هر ۱۰ میلی‌گرم کافئین در قهوه، می‌تواند تا ۱۲ درصد از خواب نوجوانان را کمتر کند. نوجوانان به حداقل ۸.۵ ساعت خواب در روز نیاز دارند.
قهوه حاوی کافئین است، محرکی که سطح هوشیاری و انرژی را افزایش می دهد. ممکن است تا ۴۵ دقیقه طول بکشد تا ۹۹ درصد از کافئین موجود در قهوه بوسیله جریان خون جذب شود که می تواند سطح سروتونین و خواب آلودگی را کاهش دهد. که این موضوع می تواند منجر به مشکلات خواب، هوشیاری و گرسنگی شود.
استخوان‌ها
مصرف زیاد قهوه و دریافت مقدار زیاد کافئین می‌تواند از دست رفتن کلسیم بدن شود و جذب کلسیم را هم کاهش دهد. نوشیدن قهوه در نوجوانان آن هم به مقدار زیاد، می‌تواند خطر ابتلا به پوکی استخوان را زیاد کند و همینطور از رشد عادی آن‌ها نیز جلوگیری کند.برخی از مطالعات نشان می دهد که مصرف زیاد قهوه در نوجوانان ممکن است با کاهش تراکم مواد معدنی استخوان مرتبط باشد و به طور بالقوه مانع رشد کلی استخوان ها شود.
قلب
و در آخر، مصرف بیش از حد قهوه می‌تواند موجب بروز مشکلات قلبی در نوجوانان شود. هرچند که احتمال بروز این مشکل از باقی مشکلات بسیار کمتر است؛ اما هرچه نوجوانان از سن کمتری شروع به نوشیدن قهوه کنند، شانس اینکه زودتر به بیماری‌های قلبی مبتلا شوند نیز در آن‌ها بیشتر خواهد شد.برخی تحقیقات نشان می دهد که مصرف متوسط قهوه ممکن است تاثیر قابل توجهی بر ضربان قلب یا فشار خون در نوجوانان سالم نداشته باشد. با این حال، تحقیقات بیشتری برای تعیین اثرات طولانی مدت قهوه بر سلامت قلب و عروق در این گروه سنی مورد نیاز است.
میزان مناسب مصرف قهوه در نوجوانان
هرچند که مصرف زیاد قهوه در نوجوانان می تواند عوارض بسیاری به همراه داشته باشد و حتی اعتیادآور نیز باشد، اما بدون شک مصرف این نوشیدنی را نمی‌توان به‌کل کنار گذاشت. همان‌طور که خودتان نیز مطالعه کردید، نوشیدن قهوه در کنار عوارضی که دارد، مزیت‌هایی را نیز به ارمغان خواهد آورد؛ به شرط آنکه به میزان درستی مصرف شود.
به باور متخصصان، میزان مصرف قهوه (میزان کافئین) در بزرگسالان حتی تا ۴۰۰ میلی‌گرم نیز ایرادی ندارد. بدون شک در بین نوجوانان و افراد زیر ۱۷ سال، این میزان باید بسیار کمتر باشد؛ زیرا که حساسیت بدن در این سنین نسبت به کافئین بسیار بیشتر است. به همین دلیل، آن‌ها توصیه می‌کنند که:میزان مصرف کافئین در نوجوانان باید کمتر از ۱۰۰ میلی‌گرم باشد. این میزان حدود ۱ فنجان متوسط قهوه خواهد بود.
آکادمی کودکان آمریکا توصیه می کند که کودکان زیر ۱۲ سال به طور کامل از مصرف کافئین خودداری کنند. برای نوجوانان بین ۱۲ تا ۱۸ سال، مصرف روزانه کافئین باید به ۱۰۰ میلی گرم که برابر با ۱ فنجان است؛ محدود شود.
سخن پایانی
نوجوانی یک دوره حساس از زندگی است که تغییرات فیزیولوژیک و روانی زیادی را تجربه می‌کند. یکی از مسائل مورد بحث در این دوره، مصرف قهوه توسط نوجوانان است. اثرات مصرف قهوه در این گروه سنی بسیار مهم است و باید با دقت مورد بررسی قرار گیرد.
مصرف قهوه در نوجوانان می‌تواند اثرات مختلفی داشته باشد. از یک سو، ممکن است باعث افزایش تحرک و انرژی شود اما از سوی دیگر، مصرف زیاد قهوه ممکن است باعث اختلال در خواب، اضطراب و افزایش ضربان قلب شود.
با توجه به این مسائل، توصیه می‌شود که نوجوانان مصرف قهوه را به مقدار معقول محدود کنند و در صورت نیاز به انرژی، به روش‌های دیگری از جمله ورزش و تغذیه مناسب روی آورند. همچنین، پیش از هر تصمیمی، بهتر است با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنند تا اثرات مصرف قهوه بر روی سلامتی خود را بهتر درک کنند.
منبع | نوجوان ها
