اگر پدر یا مادری هستید که در خانه خود یک نوجوان دارید، یا اینکه خودتان نوجوان هستید و به سلامتتان اهمیت میدهید، باید درباره فشار خون طبیعی در نوجوانی، اطلاعات داشته باشید. در ادامه، میخواهیم درباره همین موضوع با شما حرف بزنیم و اطلاعات مهمی را در اختیار شما عزیزان قرار دهیم.
اینتین – برای اینکه بتوانیم از سلامت خود اطمینان کامل داشته باشیم، بدون شک باید محدوده فشار خون طبیعی در هر سنی را بدانیم. بالا رفتن فشار خون یا پایین آمدن آن از این محدوده طبیعی، میتواند نشان از مشکلاتی و بیماریهایی داشته باشد که به طور مستقیم با سلامت ما در ارتباط هستند. به همین دلیل باید این موضوع را جدی گرفت.
فشار خون چیست؟
اولین سوالی که شاید برای شما پیش آمده باشد، آن است که اصلا فشار خون چیست؟ در جواب این سوال، به سادهترین بیان ممکن میتوانیم بگوییم که:
فشار خون، در حقیقت فشاری است که خون در هنگام جریان یافتن، به دیواره داخلی رگها وارد میکند.
فشار خون را معمولا با دستگاه فشارسنج (Sphygmomanometer) اندازهگیری میکنند. در زمان اندازهگیری فشار خون، معمولا دو عدد روی دستگاه نمایش داده میشود:
عدد اول؛ فشار سیستولیک (systolic pressure) به بالاترین میزان فشاری گفته میشود که درون شریانهای اصلی یا همان سرخرگها جریان دارد. زمانی که قلب فعالیت میکند و خون را داخل رگها پمپاژ میکند، این عدد نمایش داده میشود.
عدد دوم؛ فشار دیاستولیک (diastolic pressure) نام دارد و معمولا میزان آن از عدد قبلی کمتر است. این عدد به پایینترین میزان فشار در سرخرگها گفته میشود و زمانی روی دستگاه نمایش داده میشود که جریان خون برای پمپاژ دوباره، به قلب باز میگردد.
معمولا این دو عدد در کنار هم، به عنوان فشار خون فرد شناخته میشوند. برای مثال وقتی با دستگاه فشارسنج، فشار خود را اندازهگیری میکنید و عدد ۱۲ روی ۸ نمایش داده میشود، فشار خون شما همان خواهد بود.
فشار خون نرمال در نوجوانی چقدر است؟
محدوده فشار خون نرمال برای سنین مختلف مشخص است؛ این بازه طبیعی فشار خون، در طول سالهای سال با تحقیقات و آزمایش متعدد متخصصان، به دست آمده است. چنان که در بخش قبلی نیز به آن اشاره کردیم، میزان فشار خون را با دستگاه فشارسنج اندازهگیری میکنند و واحد سنجش این فشار نیز، میلیمتر جیوه (mm Hg) است.
فشار خون نرمال در نوجوان ها، معمولا در محدوده ۱۱ روی ۷ یا حداکثر تا ۱۲ روی ۸ است.
جدول فشار خون سنین مختلف
در جدول زیر میتواند فشار خون طبیعی در سنین کودکی و نوجوانی را با جزییات بیشتری مشاهده فرمایید:
| سن | فشار سیستولیک
(عدد بیشتر) |
فشار دیاستولیک
(عدد کمتر) |
|---|---|---|
| از بدو تولد تا ۱ ماهگی | ۶۰ تا ۹۰ mm Hg | ۲۰ تا ۶۰ mm Hg |
| نوزادان | ۸۷ تا ۱۰۵ mm Hg | ۵۳ تا ۶۶ mm Hg |
| خردسالان | ۹۵ تا ۱۰۵ mm Hg | ۵۳ تا ۶۶ mm Hg |
| کودکان (تا پیشدبستانی) | ۹۵ تا ۱۱۰ mm Hg | ۵۶ تا ۷۰ mm Hg |
| سالهای مدرسه | ۹۷ تا ۱۱۲ mm Hg | ۵۷ تا ۷۱ mm Hg |
| نوجوانی (تا ۱۸ سالگی) | ۱۱۲ تا ۱۲۸ mm Hg | ۶۶ تا ۸۰ mm Hg |
محدوده فشار خون نرمال در بزرگسالی و دوران بلوغ، معمولا بین زنان و مردان متفاوت است. فشار خون نرمال در این دوران نیز در جدول زیر قابلمشاهده است:
| سن | فشار خون نرمال در زنان | فشار خون نرمال در مردان |
|---|---|---|
| ۱۸ تا ۳۹ سالکی | ۱۱۰/۶۸ mm Hg | ۱۱۹/۷۰ mm Hg |
| ۴۰ تا ۶۰ سالگی | ۱۲۲/۷۴ mm Hg | ۱۲۴/۷۷ mm Hg |
| ۶۰ سال به بالا | ۱۳۹/۶۸ mm Hg | ۱۳۳/۶۹ mm Hg |
فشار خون بالا چیست؟
همان طور که در بخش قبلی نیز به آن اشاره کردیم، محدوده طبیعی فشار خون در هر سنی توسط متخصصان مشخص شده است. زمانی که فشار خون فرد (همان عددی که روی دستگاه فشارسنج نمایش داده شده است) از محدوده طبیعی مشخصشده بالاتر باشد، آن زمان میگوییم فرد دچار خون شده است.
اگر بخواهیم به طور دقیقتر راجع به آن بگوییم، فشار خون بالا در زبان علمی پزشکی، با نام «hypertension» شناخته میشود. فشار خون بالا در بیان تخصصی، به آن معناست که فشار وارد به دیواره رگها یا دیواره قلب، از مقدار طبیعی خود بیشتر است.
در این صورت، میتوان چنین گفت که:
اگر فشار در زمان پمپاژ خون به داخل رگها بالا باشد، آنگاه عدد بزرگتر (که روی دستگاه فشارسنج نمایش داده میشود) بیشتر از حد طبیعی خواهد بود؛
اگر فشار در زمان بازگشت خون به قلب بیشتر از حد طبیعی باشد، عدد دوم یا همان کوچکتر فشارسنج، بالاتر از حد نرمال نمایش داده خواهد شد.
در جدول زیر، میتوانید محدوده فشار خون بالا برای هر سنی را مشاهده فرمایید:
| سن | محدوده فشار خون بالا |
|---|---|
| زیر ۱ سال | ۷۵/۱۰۰ mm Hg |
| ۱ تا ۵ سالگی | ۷۹/۱۱۰ mm Hg |
| ۶ تا ۱۳ سالگی | ۸۰/۱۱۵ mm Hg |
| ۱۴ تا ۱۹ سال | ۸۱/۱۲۰ mm Hg |
| ۲۰ تا ۲۴ سالگی | ۸۳/۱۳۲ mm Hg |
| ۲۵ تا ۲۹ سالگی | ۸۴/۱۳۳ mm Hg |
| ۳۰ تا ۳۴ سالگی | ۸۵/۱۳۴ mm Hg |
| ۳۵ تا ۳۹ سالگی | ۸۶/۱۳۵ mm Hg |
| ۴۰ تا ۴۴ سالگی | ۸۷/۱۳۷ mm Hg |
| ۴۵ تا ۴۹ سالگی | ۸۸/۱۳۹ mm Hg |
| ۵۰ تا ۵۴ سالگی | ۸۹/۱۴۲ mm Hg |
| ۵۵ تا ۵۹ سالگی | ۹۰/۱۴۴ mm Hg |
| ۶۰ سال به بالا | ۹۱/۱۴۷ mm Hg |
عوارض فشار خون بالا چیست؟
بالا بودن فشار خون در نوجوانها یا در هر سن دیگری، بدون شک یک عارضه قلمداد میشود. اگر این مشکل به موقع شناسایی نشود، اگر به موقع درمان نشود و برای کنترل آن اقدامات لازم صورت نگیرد، میتواند سلامتی فرد را بهطور جدی به خطر بیندازد.
بالا بودن فشار خون در نوجوانان، میتواند موجب بروز عارضههای زیر شود:
بیماریهای قلبی و عروقی
افزایش احتمال سکته قلبی
گرفتگی شریانها و پیامدهای مربوط به آن
نارسایی کلیوی
بروز آسیب در سیستم بینایی و چشمها
و حتی آسیب به مغز.
چطور میتوان فشار خون طبیعی در نوجوانی را حفظ کرد؟
در صورتی که فشار خون شما به عنوان یک نوجوان بالاتر یا پایینتر از حد نرمال است، اولین قدم آن است که پزشک متخصص مراجعه کنید. متخصصان قلب و عروق میتوانند در این زمینه به شما کمک کنند. پزشک متخصص ابتدا شما را معاینه خواهد کرد و نشانههای فشار خون بالا را در شما جستجو میکند. درصورتی که مبتلا به بیماری پرفشاری خون باشید، پزشک سعی خواهد کرد با تجویز داروها و درمانهای مختلف، آن را درمان کند.
در مواردی که فشار خون چندان حاد نیست، تنها برخی از روشهای خانگی و تغییر سبک زندگی میتواند به شما کمک کند. برخی از این روشها، به شرح زیر هستند:
بهبود عادتهای روزمره و در پیش گرفتن سبک زندگی سالم
ترک سیگار و ترک مصرف مشروبات الکلی
کاهش وزن و ورزش به صورت منظم
اصلاح تغذیه، مصرف غذاهای کمنمک و کمچرب
منبع | نوجوان ها
