با معنی و تفسیر شعر «این بوی روح‌پرور از آن خوی دلبر است …» از غزلیات سعدی تو این مطلب همراهمون باشید.
اینتین – غزل شماره ۶۴ از غزلیات سعدی را خوانده و لذت ببرید. غزلیات سعدی به خاطر زبان ساده و در عین حال زیبا و روانش، همواره مورد توجه شاعران و ادیبان قرار گرفته است. او با استفاده از تشبیهات و استعاره‌های زیبا، احساسات انسانی را به شکلی دلنشین و عمیق بیان کرده است.
غزل شماره ۶۴
این بوی روح‌پرور از آن خوی دلبر است
وین آب زندگانی از آن حوض کوثر است
ای باد بوستان مگرت نافه در میان؟
وی مرغ آشنا مگرت نامه در پَر است؟
بوی بهشت می‌گذرد یا نسیم دوست؟
یا کاروان صبح؟ که گیتی مُنَوّر است
این قاصد از کدام زمین است مشک‌بوی؟
وین نامه در چه داشت؟ که عنوان معطرست
بر راه باد عود در آتش نهاده‌اند؟
یا خود در آن زمین که تویی، خاکْ عنبر است؟
بازآ و حلقه بر در رندان شوق زن
کاصحاب را دو دیده چو مِسمار بر در است
بازآ که در فراق تو چشم امیدوار
چون گوش روزه‌دار بر اللهُ اکبر است
دانی که چون همی گذرانیم روزگار؟
روزی که بی تو می‌گذرد روز محشر است
گفتیم عشق را به صبوری دوا کنیم
هر روز عشق بیشتر و صبر کمتر است
صورت ز چشم غایب و اخلاق در نظر
دیدار در حجاب و معانی برابر است
در نامه نیز چند بگنجد حدیث عشق؟
کوته کنم که قصهٔ ما کارِ دفتر است
همچون درختِ بادیه، سعدی به برق شوق
سوزان و میوهٔ سخنش همچنان تَر است
آری خوش است وقت حریفان به بوی عود
وز سوز غافلند که در جانِ مِجْمَر است
تفسیر این شعر
این شعر از سعدی، شاعر بزرگ ایرانی، بیانگر احساسات عمیق عشق و longing (دلتنگی) است. در ادامه، به زبان ساده و با توضیحات مناسب مفاهیم این شعر را بررسی می‌کنیم:
۱. بوی روح‌پرور: شاعر به بوی خوشی اشاره می‌کند که از دلبر (عزیزش) می‌آید و این بو روح را شاداب می‌کند. این نشان‌دهنده‌ی عشق و محبت عمیق اوست.
۲. آب زندگانی: او به حوض کوثر اشاره می‌کند که در فرهنگ اسلامی نماد زندگی و برکت است. این آب به معنای زندگی‌بخش و امیدآور است.
۳. باد بوستان و مرغ آشنا: شاعر از باد و پرنده‌ای صحبت می‌کند که ممکن است حامل پیامی باشد. او از این می‌پرسد که آیا بوی خوشی که حس می‌کند، پیامی از دوستش نیست؟
۴. بوی بهشت یا نسیم دوست: او در حال تفکر است که آیا بویی که حس می‌کند از بهشت است یا از دوستش. این نشان‌دهنده‌ی نزدیکی و ارتباط عمیق او با معشوقش است.
۵. قاصد و نامه: شاعر به قاصدی اشاره می‌کند که بویی خوش دارد و از جایی آمده است. او کنجکاو است که این قاصد چه پیامی دارد.
۶. خاک عنبر: اشاره به جایی دارد که بوی خوشی دارد، مانند خاکی که عطر خاصی دارد. این نشان‌دهنده‌ی زیبایی و جذابیت آن مکان است.
۷. فراق و انتظار: شاعر از دلتنگی و انتظار برای بازگشت معشوق صحبت می‌کند. چشم‌های او در انتظار معشوق مانند گوش روزه‌دار به اذان است.
۸. روز محشر: او می‌گوید روزهایی که بدون معشوق می‌گذرانیم، مانند روز قیامت سخت و دشوار است.
۹. عشق و صبر: شاعر بیان می‌کند که هر چه بیشتر تلاش می‌کند تا بر عشق خود صبر کند، در واقع عشقش بیشتر می‌شود و صبرش کمتر.
۱۰. دیدار در حجاب: او به این نکته اشاره می‌کند که دیدار با معشوق همیشه ممکن نیست و گاهی اوقات احساسات در حجاب قرار دارند.
۱۱. قصه عشق: شاعر می‌گوید که عشق داستانی طولانی دارد و نمی‌توان آن را در یک نامه یا دفتر کوتاه کرد.
۱۲. درخت بادیده: او خود را مانند درختی در بیابان توصیف می‌کند که با شوق می‌سوزد و میوه‌هایش همچنان تازه هستند.
۱۳. وقت حریفان: شاعر به لحظات خوشی اشاره می‌کند که با دوستان و حریفان خود سپری می‌کند، اما غافل از سوز درونش است.
به طور کلی، این شعر بیانگر زیبایی‌های عشق، دلتنگی، و جستجوی معشوق است که در قالب تصاویری زیبا و عاطفی بیان شده است.
