۱۶ آذر در تقویم ایران تنها یک روز یادبود نیست؛ نمادی است از بیداری دانشجویی، مقاومت در برابر دخالت بیگانگان و پاسداشت سه جوانی که در سال ۱۳۳۲ جان خود را در دفاع از استقلال ایران از دست دادند.
اینتین – روز ۱۶ آذر به یاد سه دانشجوی شهید دانشگاه تهران، که در اعتراض به دخالت بیگانگان و دفاع از استقلال کشور کشته شدند، «روز دانشجو» نامگذاری شده است.
چرا ۱۶ آذر روز دانشجو شد؟
در دهه ۱۳۲۰ و اوایل دهه ۱۳۳۰، پس از سقوط حکومت رضا شاه، فضای سیاسی بازتری در جامعه شکل گرفت و فعالیتهای سیاسی دانشجویان دانشگاه تهران ــ که تنها مرکز آموزش عالی مدرن کشور بود ــ افزایش یافت. بسیاری از دانشجویان آن دوران عضو یا هوادار حزب توده بودند.
با انتخاب دکتر مصدق به نخستوزیری، محبوبیت جبهه ملی بالا رفت و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲، «نهضت مقاومت ملی» شکل گرفت که به اعتراضها و اعتصابهای گستردهای انجامید.
در ادامه، اعلام ازسرگیری روابط ایران و بریتانیا و خبر آمدن ریچارد نیکسون، معاون وقت رئیسجمهور آمریکا، جرقهای برای آغاز دوباره اعتراضات بود. نهضت مقاومت از دانشجویان خواست در روز ۱۶ آذر در کلاسها سخنرانی و اعتراض کنند. با بالا گرفتن تنشها، نیروهای ارتش وارد دانشگاه تهران شدند و در دانشکده فنی به سوی دانشجویان شلیک کردند؛ حادثهای که به شهادت سه دانشجو انجامید.
شهدای روز دانشجو چه کسانی بودند؟
احمد قندچی (متولد ۱۳۱۲)
مهدی شریعت رضوی (متولد ۱۳۱۱)
مصطفی بزرگنیا (متولد ۱۳۱۳)
روز دانشجو از چه سالی نامگذاری شد؟
پس از شهادت این سه دانشجو در آذر ۱۳۳۲، کنفدراسیون دانشجویان ایرانی خارج از کشور، که مرکز فعالیتهای اعتراضی علیه دولت وقت بود، روز ۱۶ آذر را «روز دانشجو» نامید. از آن زمان، دانشجویان هر سال در این روز با اعتصابها و تجمعات مسالمتآمیز، اعتراضها و مطالبات خود را مطرح میکردند و این روز به نماد حضور آگاهانه و مؤثر دانشجویان در جامعه تبدیل شد.
اهمیت روز دانشجو
۱۶ آذر از آن پس جایگاهی ویژه در ایران پیدا کرد. هر سال به یاد شهدای این روز و برای گرامیداشت نقش دانشجو در جامعه، برنامههایی برگزار میشود. امروز نیز دانشجویان موتور محرک پیشرفت و استقلال کشور به شمار میروند؛ قشری پرتعداد و اثرگذار که باید مشکلات و دغدغههایشان جدی گرفته شود تا بتوانند با تمرکز بر علم، دانش و پژوهش در مسیر توسعه کشور نقشآفرینی کنند.
منبع | اینتیتر
