بلوغ مرحله‌ای مهم و سرنوشت‌ساز در زندگی هر نوجوان است که با دگرگونی‌های چشمگیر جسمی، روحی و حتی رفتاری همراه می‌شود. این تغییرات گاهی آن‌قدر محسوس هستند که نه‌تنها خود نوجوان، بلکه اطرافیانش هم به‌سرعت متوجه آن‌ها می‌شوند. در پسران، نشانه‌های فیزیکی این دوران معمولاً واضح‌تر و پررنگ‌تر دیده می‌شود و همین موضوع باعث می‌شود والدین زودتر از قبل متوجه آغاز این فصل تازه شوند.
اینتین – در این مطلب قصد داریم به سراغ مهم‌ترین علائم بلوغ در پسران برویم و با نگاهی دقیق، هم ویژگی‌های ظاهری این دوران را بررسی کنیم و هم به تغییرات درونی بپردازیم. این راهنما نه‌تنها برای نوجوانانی که می‌خواهند بیشتر درباره بدن و شرایط جدید خود بدانند مفید است، بلکه برای پدر و مادرها نیز اطلاعاتی کاربردی فراهم می‌کند تا با درک درست این مرحله، بتوانند واکنشی منطقی و حمایتگرانه نسبت به تغییرات فرزندشان نشان دهند.
سن بلوغ در پسران از چه زمانی آغاز می‌شود؟
قبل از آنکه بخواهیم نگاهی به مراحل بلوغ در پسران و نشانه‌های آن داشته باشیم، بد نیست که بدانیم بلوغ از چه سنی آغاز می‌شود و در چه سنی پایان می‌یابد. لازم است در این باره بدانید که سن شروع و پایان بلوغ به عوامل بسیاری بستگی دارد و نمی‌توان عدد مشخصی را برای آن در نظر گرفت؛ عوامل ژنتیکی و همین‌طور عوامل محیطی، هر دو تاثیرات بسیار مهمی در سن بلوغ خواهند گذاشت.
به طور کلی می‌توان گفت که بلوغ در پسران ایرانی از سن ۱۲ سالگی آغاز می‌شود و تا سن ۱۶ سالگی ادامه پیدا می‌کند، اما گاهی اوقات امکان دارد که بسته به عوامل مختلف، سن بلوغ از ۱۱ یا حتی ۹ سالگی آغاز شود و از آن طرف تا ۱۸ یا ۱۹ سالگی ادامه پیدا کند. هدف از بیان این نکته آن بود که اگر حس کردید بلوغ فرزند شما دیرتر از همسالانش آغاز شده است، اصلا جای نگرانی برای سلامت او وجود نخواهد داشت.
مهم‌ترین نشانه‌های بلوغ در پسران کدام است؟
بلوغ در پسران بیشتر از هر چیز دیگر با نشانه‌های جسمی و ظاهری همراه است. بدون شک اگر در خانواده یک نوجوان پسر داشته‌اید با برخی از نشانه‌های بلوغ در آن‌ها آشنایی دارید. مهم‌ترین علائم بلوغ پسران را می‌توان در موارد زیر خلاصه کرد:
۱. افزایش رشد و توده عضلانی
اولین و مهم‌ترین نشانه بلوغ در پسرها، افزایش رشد آن‌ها است. پسران در دوران بلوغ قد می‌کشند و بلندتر می‌شوند. همچنین ممکن است سایز پاها نیز در این دوران افزایش پیدا کند. علاوه بر رشد قد و اندام‌ها، توده عضلانی بدن نیز در دوره بلوغ افزایش پیدا می‌کند و بهترین فرصت برای آن است که با ورزش، بدنی ورزیده در این دوران ساخت.
۲. ایجاد تورم روی سینه و زیر نوک آن
یکی از نشانه‌های اولیه بلوغ در پسران، تورم زیر نوک سینه آن‌ها است. پسران معمولا با مشاهده چنین تورمی دچار اضطراب می‌شوند، اما هیچ جای نگرانی بابت این موضوع وجود ندارد. بروز این تورم نشانه رشد و تکامل بافت داخلی سینه پسران است و ژنیکوماستی نامیده می‌شود. این تورم بعد از گذشت متوسط ۶ ماه از بین خواهد رفت.
۳. ایجاد تغییر در تن صدا
تغییر در تن صدا یا به اصطلاح خروسک زدن صدا، از دیگر نشانه‌های مهم بلوغ در پسران است. قبل از بلوغ صدای پسران معمولا بسیار زیر و نازک است، اما رفته رفته این صدا بم و کلفت شده، به اصطلاح عمیق‌تر خواهد شد.
۴. افزایش رشد موهای زائد در بدن
در زمان بلوغ، موهای زائد بدن در نواحی مختلف نیز شروع به رشد خواهند کرد. اولین جایی که ممکن است روش موهای زائد را روی آن شاهد باشیم، پاها است. بعد از آن می‌توان نواحی تناسلی را مثال زد. روی سینه، زیر بغل و از همه مهم‌ترین روی صورت نیز از دیگر نواحی رشد موهای زائد هستند.
۵. تغییرات در ناحیه تناسلی
تغییرات در این ناحیه نیز یکی از دیگر علائم مهم بلوغ در پسران به شمار می‌رود. افزایش ابعاد، تیره‌تر شدن رنگ پوست در این ناحیه و همچنین ضخیم‌تر شدن پوست آن، از جمله تغییراتی هستند که پسران در دوره بلوغ تجربه خواهند کرد. همچنین فعالیت ارگان‌های این ناحیه نیز در سنین بلوغ بیشتر و منجر به باروری در مردان می‌شود.
۶. بروز جوش و آکنه روی پوست
جوش و آکنه از جمله مهم‌ترین نشانه‌های دوران بلوغ به شمار می‌روند. مهم‌ترین علت افزایش جوش و آکنه در دوران بلوغ، تغییر تعادل هورمونی در بدن و افزایش ترشح چربی روی پوست است. جوش و آکنه در این دوره را می‌توان با استفاده از روتین‌های پوستی مناسب کنترل کرد و تا حد زیادی کاهش داد.
۷. افزایش تعریق و بوی بد آن
در زمان بلوغ، پسران دچار تعریق بیشتری نیز خواهند شد. همچنین عرق آن‌ها نیز رفته رفته بوی ناخوشایندی خواهد گرفت. این موضوع می‌تواند برای بسیاری از جوانان آزاردهنده باشد؛ به همین دلیل نظافت مداوم، حمام رفتن به موقع و استفاده از اسپری‌های دئودورانت در این دوره بسیار اهمیت دارد.
۸. تغییرات عاطفی و خلقی
در نهایت، دوران بلوغ با برخی از تغییرات خلقی و عاطفی نیز همراه است. از جمله مواردی که در این دسته از تغییرات می‌توان مثال زد، باید به نوسانات خلقی، افسردگی، اضطراب، کاهش عزت نفس، افزایش خودآگاهی، بادی ایمج یا همان تصویر ذهنی از بدن، پرخاشگری، حساسیت، وسواس فکری و… اشاره کنیم.
چند نکته درباره بلوغ در پسران برای والدین
طی کردن دوران بلوغ می تواند فشارهای روانی بسیاری را برای نوجوانان به همراه داشته باشد. خیلی از نوجوانان ممکن است به دلیل تغییرات ظاهری خودی احساس سرخوردگی داشته باشند و عزت نفس خود را از دست بدهند. والدین در چنین زمانی نقش بسیار مهمی دارند و لازم است که شرایط مناسبی را برای فرزندان پسر خود فراهم کنند.
از جمله مهم‌ترین نکاتی که والدین باید در زمان بلوغ پسران به یاد داشته باشند، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
لازم است به فرزند خود اطمینان خاطر بدهید که دوران بلوغ او موقت و گذرا است و او دوباره می‌تواند زیبایی‌های ظاهری‌اش را حتی بهتر از قبل به دست آورد.
باید به نوجوان خود این اطمینان را بدهید که بلوغ برای او امری کاملا طبیعی است و قرار گرفتن در این دوره، هیچ چیز از ارزش‌های او کم نخواهد کرد.
با توجه به تغییرات بدن نوجوان، این دوره بهترین زمان برای آموزش جنسی به نوجوان است و در این مدت زمان می‌توان آموزش‌های لازم را به نوجوان ارائه داد.
والدین باید بدانند که در میان پسران، انزال در خواب امری بسیار عادی است و به این دلیل نیازی نیست که فرزند خود را ملامت کنند.
همچنین والدین می‌توانند در این دوره با باورهای غلط اجتماعی درباره مردان و دختران صحبت کنند و به آن‌ها بگویند که برخی از رفتارها مانند داشتن احساسات، نظافت شخصی، داشتن روتین پوستی، گریه کردن و… تنها مختص به دختران نیست.
والدین می‌توانند مطالعه و آگاهی خود را از طریق منابع مختلف درباره بلوغ پسران نوجوانان افزایش دهند و سپس در این زمینه اطلاعات کافی را به فرزند خود ارائه دهند.
بسیار مهم است که والدین فضایی امن برای نوجوانان خود فراهم کنند و طوری در این دوران با آن‌ها رفتار کنند که احترام و عزت نفس نوجوان حفظ شود.
نوجوان باید بتواند آزادانه با والدین خود درباره دوران بلوغ و تغییرات آن صحبت کند؛ به همین دلیل والدین باید راهی برای گفتگوی صمیمی و دوستانه فراهم کنند.
منبع | نوجوان ها
