چطور خشم نوجوان را به اعتماد‌به‌نفس تبدیل کنیم؟

پرخاشگری نوجوان همیشه مشکل‌ساز نیست؛ اگر والدین بدانند چگونه آرامش خود را حفظ کنند و با درک و حمایت همراه شوند، می‌توانند خشم او را به فرصتی برای رشد و عزت‌نفس تبدیل کنند.

اینتین – نوجوانان برای رسیدن به اقتدار واقعی به حمایت و آرامش والدین نیاز دارند. هر بار که به‌جای خشم با آن‌ها همراه می‌شوید، در حقیقت گامی برای ساختن آینده‌ای مطمئن‌تر برمی‌دارید.
حفظ آرامش
نخستین چیزی که باعث نگرانی والدین در مواجهه با رفتارهای پرخاشگرانه و به اصطلاح «قلدرانه» نوجوانان می‌شود، این است که نکند این رفتار همیشه در فرزندشان باقی بماند و باید در مقابل این‌گونه رفتارهای او چه کنند. در این موارد، والدین باید بیاموزند که چگونه آرامش خود را حفظ کنند و جلوی آزار و اذیت‌های نوجوان را بگیرند. نخستین کاری که والدین باید انجام دهند، این است که فکر کنند چرا فرزندشان دچار چنین مشکلاتی شده و منشا این رفتارهای او کجاست. شاید لازم باشد که با اولیای مدرسه او در ارتباط باشند تا از اتفاقاتی که در مدرسه برای نوجوانشان رخ می‌دهد، آگاه شوند.

جلب اعتماد نوجوان
اگر فرزندتان به شما گفت که قربانی قلدری شده، هر چقدر هم که ناراحت و نگران شده‌ا‌ید، باید ابتدا آرامش خودتان را حفظ کنید؛ ضمن اینکه حمایت از او را هم فراموش نکنید. نوجوانان بیشتر اوقات تمایلی ندارند درباره چیزهایی که می‌دانند والدینشان را ناراحت می‌کند، مانند قلدری‌کردن خودشان با دیگران صحبت کنند. آن‌ها خودشان از اتفاقاتی که روی داده، احساس شرمندگی می‌کنند و نگرانند که مبادا والدینشان دیگر هیچ‌گاه نتوانند پذیرای آن‌ها شوند. گاهی نوجوان تصور می‌کند این مشکل به‌خاطر اشتباه او روی داده و اگر به گونه دیگری رفتار می‌کرد، هیچ‌وقت این اتفاقات نمی‌افتاد.

بعضی اوقات هم نوجوانان نگران می‌شوند که اگر به والدین خود بگویند در مدرسه مورد آزار و اذیت هم‌سن‌و‌سالانشان قرار می‌گیرند، آن‌ها فکر کنند فرزندشان بی‌عرضه است و نمی‌تواند به‌تنهایی از حق خود دفاع کند؛ ضمن اینکه فکر می‌کنند اگر مشکل را با فرد دیگری در میان بگذارند، اوضاع بدتر می‌شود. بنابراین قبل از هر چیز باید توجه داشته باشیم که ممکن است فرزندانمان کارهایی انجام دهند یا رفتارهایی داشته باشند که برای ما خیلی عجیب باشد، ولی باید این اطمینان را به آن‌ها بدهیم که در هر حال برای ما دوست‌داشتنی باقی خواهند ماند و ما در کنارشان خواهیم بود.

در برخورد با این موارد، فرزند‌تان را به‌خاطر آنکه شجاعت داشته و موضوع را با شما در میان گذاشته، تحسین و تشویق کنید و به او نشان دهید که تنها نیست و بسیاری از بچه‌های هم‌سن‌و‌سال او با چنین مشکلاتی مواجه می‌شوند.

بررسی و شناخت مشکل
همان‌طورکه اشاره شد، وقتی نوجوان شما دچار مشکل خاصی مانند پرخاشگری و رفتارهای مشابه آن می‌شود، ابتدا باید به این موضوع فکر کنید که او این رفتارها را از کجا یاد گرفته و فراموش نکنیم که نخستین جایی که می‌تواند چنین مشکلاتی را به او منتقل کرده باشد، محیط خانه است. وقتی نوجوان در خانه شاهد رفتارهایی ناشی از خشم و عصبانیت بوده، امکان اینکه خودش هم آن گونه رفتار کند، بسیار زیاد است. در بسیاری از موارد، والدین قبل از آنکه بخواهند برای رفتارهای فرزندشان از مشاور یا متخصص کمک بگیرند، باید ابتدا خودشان مشکلات محیط خانه و نوع رفتارهایشان با دیگران را اصلاح کنند.

محیط آموزشی نوجوان هم دومین جایی است که باید به‌طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد. برای این کار باید ضمن اینکه با معلم و مدرسه فرزندتان در ارتباط باشید، با صحبت‌کردن با فرزندتان ریشه مشکل را پیدا کنید و ببینید فرزندتان در پاسخ به چه نیازهایی در وجودش، زورگویی و قلدری می‌کند. توجه داشته باشید اگر نتوانید مشکل را به‌طور ریشه‌ای و کامل حل کنید، حتی اگر این رفتار فرزندتان هم برطرف شود، مشکل دوباره به گونه‌ای دیگر تکرار خواهد شد.

قلدری از نوع جدید
امروزه با پیشرفت تکنولوژی، مدل‌های جدیدی از قلدری در نوجوانان دیده می‌شود؛ بنابراین شما باید در مورد همه آن‌ها هشیار باشید تا فرزندتان با این روش‌ها مورد مزاحمت و قلدری قرار نگیرد یا خودش دست به چنین کارهایی نزند.

اگر متوجه شدید نوجوان شما از چنین چیزهایی رنج می‌برد، حتما باید برای رفع مشکل، از متخصص یا مشاور کمک بگیرید و خودتان هم او را راهنمایی کنید تا بیاموزد که باید چگونه عمل کند. مثلا از فرزندتان بخواهید که تنها پیامک‌ها و ایمیل‌هایی را که از افراد آشنا دریافت می‌کند، پاسخ بدهد و هرگز جوابگوی غریبه‌ها نباشد. شما باید به فرزندتان یاد بدهید که در این مواقع باید حتما افراد مزاحم را از لیست دوستانش حذف کند و هیچ پاسخی به این پیام‌ها ندهد؛ البته شما نباید به‌خاطر بروز چنین مشکلاتی نوجوان را از دسترسی‌داشتن به فضاهای مجازی محروم کنید، بلکه فقط بکوشید با نظارت صحیح، مشکل پیش‌آمده را حل کرده و تا حد امکان از تکرار موارد مشابه پیشگیری کنید.

تقویت اعتماد‌به‌نفس
اگر فرزندتان قربانی تمسخر دیگران شده یا بچه‌های دیگر از او کنار‌گیری می‌کنند، ممکن است اعتماد‌به‌نفس او با مشکلات زیادی مواجه شود؛ به‌طوری‌که بچه‌ها در این شرایط خودشان تصمیم می‌گیرند تا جایی‌که می‌توانند، زورگویی و قلدری کنند و این کار را هم اغلب در محیط خانه و در برابر برادر و خواهرهای کوچک‌تر از خود هم انجام می‌دهند.

از خود نوجوان راه‌حل بخواهید
برای اینکه مطمئن شوید فرزندتان متوجه اهمیت موضوع شده و از آمادگی لازم برخوردار هست یا نه، از او سوال کنید که اگر این مشکلات دوباره تکرار شود، او چگونه عمل خواهد کرد. پاسخ فرزندتان را بررسی کرده و به او کمک کنید تا خودش متوجه شود که نتیجه خوبی گرفته و راه درستی را انتخاب کرده یا خیر. با این کار، نوجوان نه‌تنها خواهد توانست خودش مشکلش را حل کند، بلکه اعتماد‌به‌نفسش هم تقویت خواهد شد؛ زیرا این خود او بوده که توانسته راه‌حل مناسب را پیدا کند و این مهارتی است که همیشه با او خواهد ماند.

گاهی هم از خود نوجوان یا اولیای مدرسه می‌شنوید که خودش دیگران را اذیت می‌کند و باعث آزار آن‌ها می‌شود. در این مواقع، درست مانند زمانی که نوجوان مورد آزار و اذیت قرار می‌گیرد، باید ببینیم علت این رفتارهای او چیست و با توجه به ریشه مشکل در خانه یا بیرون از آن، به بررسی موضوع بپردازیم.

در این مواقع می‌توانید از کسی که فرزندتان با او راحت‌تر است، مثلا برادر یا خواهر بزرگ‌تر یا مشاور و معلمش کمک بگیرید. فراموش نکنید تا نوجوان احساس امنیت و آرامش نکند، نمی‌تواند این مشکل و مشکلات مشابه آن را با شما در میان بگذارد؛ بنابراین تنها کاری که باید در ابتدا انجام دهید، این است که به او اطمینان بدهید هیچ‌کس به او آسیبی نمی‌رساند.

پس اگر فرزندتان قربانی قلدری شد یا خودش رفتارهای قلدر‌مابانه‌ای داشت، حتما گام‌به‌گام پیش بروید تا بتوانید با یافتن پاسخ مناسب به فرزندتان کمک کنید و به او‌ یاد بدهید از افراد پرخاشگر دوری کند.

کنترل خشم
خشمگین‌شدن رفتاری کاملا طبیعی است و برای همه پیش می‌آید؛ اما اگر فرزند شما رفتارهای پرخاشگرانه دارد و تا مشکلی پیش می‌آید، داد و بیداد راه می‌اندازد و به دیگران زور می‌گوید، باید حتما موضوع را بررسی کنید تا بتوانید درصدد برطرف‌کردن آن برآیید. اما به خاطر داشته باشید همان‌گونه که این میزان خشم و عصبانیت و رفتارهای غیر‌طبیعی یک‌شبه به وجود نیامده‌اند، یک‌شبه و به‌سرعت هم نمی‌توان آن‌ها را تشخیص داد و درمان کرد.

شما می‌توانید روش‌های کنترل خشم را با فرزندتان تمرین کنید؛ مثلا وقتی با عصبانیت حرف می‌زند یا داد و بیداد می‌کند، از او بخواهید یک نفس عمیق بکشد، در چشمان شما خیره شود و پس از مدتی احساس واقعی و علت عصبانیت خود را برای شما توضیح دهد؛ شما هم خودتان را بی‌تفاوت و سرد نشان ندهید، چون این رفتارها هم می‌تواند خشم و عصبانیت فرزندتان را بیشتر کند!

منبع | موفقیت